Soru
Babamda 9 ay önce mide kanseri tespit edilmişti. Ameliyatla midesi alındı. Durumu 9 aydır gayet iyi iken şimdi kanserin karaciğere yayıldığı ve bu organda dört ayrı yerde metastaz oluşturduğu tespit edildi. PET’de başka hiçbir yerde metastaz yok. Ameliyatla bunlar çıkarılamaz mı? Bunu şunun için soruyorum: Daha önce bir başka yakınımızda kalın barsak kanseri karaciğere yayılmıştı. Metastazlar ameliyatla alınmış ve hastamız sağlığına kavuşmuştu.
Yanıt
Kanserler orijin aldığı organın ismiyle adlandırılır. Örneğin mideden kaynaklanmışsa mide kanseri, kalın barsaktan kaynaklanmışsa kalın barsak kanseri olarak kabul edilir. Başka yerlere yayılmış olsa bile orijin aldığı organ kanserinin özelliklerini taşır. Bu nedenle her ikisi de karaciğere yayılmış olsa bile mide kanseriyle kalın barsak kanseri farklı şekillerde tedavi edilir.
Kanser ilk oluştuğunda ve diğer organlara yayılmadığı durumlarda bazı istisnalar olmakla birlikte cerrahinin rolü fazladır. Kanser vücutta yayılım gösterip başka organlarda kitleler oluşturduğunda cerrahi sık olarak kullanılmaz. Çünkü vücutta bizim görüntüleme yöntemleriyle tespit ettiğimiz metastazların dışında görmediğimiz mikro düzeyde kanser hücreleri vardır.
Kanserler üç yolla yayılım gösterir:
1-Kan yolu
2- Lenf yolu
3- Doğrudan komşuluk yolu.
Örneğin kan yoluyla yayılan bir kanserde gerek kanda, gerekse değişik organlarda gözle görülemeyen kanser hücreleri olabilir. Görünen bir metastazı çıkartsak bile mikro düzeydeki diğer kanser hücreleri büyüyerek yeni kitlelere neden olabilir. Bu durumda hasta gereksiz yere anestezi alıp ağır bir ameliyata girmiş olur.
Metastaz yaptığı halde cerrahinin uygulanabildiği bazı kanserler de vardır. Bu kanserlerin biyolojisi mide kanserinden farklı ve cerrahiye verdiği yanıtlar iyi olduğu için metastazların çıkarılması yoluna gidilmektedir. Bunlar arasında sizin de ifade ettiğiniz gibi kalın barsak kanserleri başta gelir. Kemik ve yumuşak doku sarkomları, erkek ve kadın yumurtalık kanserleri gibi bazı başka kanserlerde de metastazlara cerrahi uygulanabilmektedir. Bu hastalıklarda da ameliyattan en çok yarar görenler, metastazları geç dönemde ortaya çıkan, tek ya da az sayıda metastazı olan hastalardır. Babanıza uygulanacak tedavi ise kemoterapi olmalıdır.