Soru
Ceyla Gölcüklü’nün genç yaşta pankreas kanserinden vefat ettiğini medyadan üzülerek öğrendik. Benim üzüntümün bir diğer sebebi babamın da pankreas kanseri olması. Bu durum beni çok tedirgin ediyor. Pankreas kanseri genetik olarak geçer mi, korunmak için ne yapmak gerekir?
Cevap
Pankreas kanseri genellikle daha ileri yaşların hastalığıdır. Ancak genç yaşlarda nadir de olsa görüyoruz. Yaklaşık olarak pankreas kanserlerinin % 10-20’sinde ailesel bağlantının rolü olduğu düşünülmekte. Aile bağlantısı olanlarda bile hastalık genellikle 60 yaş üzerinde görülüyor. Kalıtsal pankreas kanseriyle birlikte olan genetik hastalıkları şu şekilde sayabiliriz: Kalıtsal özellikler taşıyan pankreatit, kalıtsal geçişli kolorektal, meme ve yumurtalık kanseri, kalıtsal melanom denen cilt kanseri. Genç yaşta ortaya çıkan pankreas kanserlerinde genetik faktörlerin etkisi daha fazla olabilir. Tüm bunlar sizi tedirgin etmemeli, çünkü ailede pankreas kanseri görülmesi çocuklarda da mutlaka kanser görüleceği anlamına kesinlikle gelmez. Bu durum yaşamımızı ciddiye almamız için bir fırsat olmalıdır. Çevresel riskleri en aza indirecek bir yaşam biçimi, pankreas kanserinden korunmada en etkili faktörlerden biridir.
Pankreas kanseri için risk olan faktörlerin başında sigara gelir. Sigara yalnızca akciğer kanseri için risk oluşturmakla kalmamakta, içinde pankreas kanserinin de olduğu geniş bir kanser grubunda tetikleyici rol oynamakta. Pankreas kanserinin diğer risk faktörleri arasında şeker hastalığı, kronik pankreatit, siroz, obezite, fiziksel aktivite azlığı, yağ ve kolesterolden zengin diyet, meslek nedeniyle uzun süreli DDT ve benzidine maruz kalma sayılabilir. Pankreas kanseri pankreası tahrip ederek şeker hastalığına neden olduğu için, bu iki hastalık aralarındaki ilişkiyi tam olarak belirlemek zordur. Şeker hastalarında pankreas kanseri yaklaşık iki kat artmıştır. Bu şu anlama geliyor: Pankreas kanseri toplumda 100000’de 6 oranında görülüyorsa şeker hastalarında 100000’de 12 oranında görülüyor demektir. Dolayısıyla az görülen bir hastalık olduğu için iki katlık artış yüksek bir oran olarak düşünülmemelidir.