Soru
Annemde göğüs kanseri var. Kemikte ve karaciğerde birkaç yere yayılmış. Kemoterapi veriliyor. Bunların cerrahi olarak çıkarılması neden düşünülmüyor? Bu daha kesin bir tedavi olmaz mı? Barsak kanseri olan bir hastada karaciğerdeki metastazların alındığını ve hastanın tamamen düzeldiğini biliyorum.
Yanıt
Kanser tedavisinde cerrahi; lenfoma, lösemi, küçük hücreli akciğer kanseri gibi bazı istisnalar dışında önemli yer tutar. Hastalık ne kadar erken yakalanmışsa cerrahiden elde edilen yarar o kadar artar. Bunun nedeni kanser hücrelerinin kana ve lenfe karışarak diğer organlara yayılmamış olmasıdır. Yayılmış olsa bile bunlar az miktarda olduğu için henüz kitleler oluşturmamıştır. Görüntüleme yöntemleriyle de tespit edilemezler. Cerrahiye ek olarak uygulanan kemoterapi, radyoterapi ve hastanın bağışıklık sisteminin çalışmasıyla gizli kalmış bu hücreler yok edilebilirler. Bazı kanserler türlerinde ise diğer organlara metastaz olsa bile bunların çıkarılması söz konusu olabilmektedir. Tahmin edilebileceği gibi cerrahiden elde edilen yarar erken evredeki kanserler kadar yüksek değildir. Ancak yine de hastalıktan tamamen kurtulma ihtimali vardır. Bu kanserlerde metastazların çıkarılması tedavinin bir parçası olabilirken, başka bazı kanserlerde bu yöntemin uygulanamaması tamamen hastalık biyolojisi ile ilgili bir durumdur. Örneğin kalın barsak kanseri, kemik ve yumuşak doku sarkomları, testis ve yumurtalık kanserleri gibi hastalıklarda metastazların çıkarılması hastaya yarar sağlamaktadır. Metastaz cerrahisi konusunda karar verirken, metastazların sayısı, ne zaman oluştuğu ve hangi organın tutulduğu da önemlidir. Genellikle az sayıda olan ve ilk tedaviden uzun süre sonra çıkan metastazlarda başarı şansı yüksektir. Beyine kemoterapi çoğunlukla etkili olmadığından bu organın metastazlarında cerrahi ve ışın tedavisi ön plandadır. Kemik metastazlarının çıkarılması ise daha az kullanılan bir yöntemdir.