Soru
Kardeşimde kalın barsak kanseri var. Yayılmamıştı. Doktorlar ikinci evrede olduğunu söylemişlerdi. Ameliyat olduktan sonra kemoterapi verildi. Ancak 6 ay sonra nüks etti. Halbuki üçüncü evrede aynı cins kanseri olan bir tanıdığımın tedaviden sonra 7 yıl geçmesine rağmen hiçbir problemi olmadığını biliyorum. Zaman zaman, hastamıza acaba yanlış tedavi mi uygulandı diye düşünmüyor değilim. Bu durum nereden kaynaklanmaktadır?
Yanıt
Kanserlerin tedavisine karar verilirken birçok faktör dikkate alınır. Bunlar arasında hastalığın evresi önemli bir yer tutar. Hastalık evresi kanserin yaygınlığının göstergesidir. Evrelemede hastalığın yaygınlığı temel alınmakla birlikte ayrıntılarda, incelenen kanserin tedaviye verdiği yanıtlar da dikkate alınır ve benzer yanıtları veren alt grupların aynı evrede olmasına özen gösterilir.
Kanserler genellikle dört evrede değerlendirilir: Birinci evre, hastalığın en erken dönemde olduğunu gösterir. Hastalık henüz başladığı yerdedir. İkinci ve üçüncü evrede hastalık lokal olsa da çevre dokuya doğru ilerlemiştir. İlerleme arttıkça evre numarası da artar. Örneğin kalın barsak kanserinde tümör barsak katlarını geçmiş, ancak çevredeki lenf dokularına sıçramamışsa ikinci evrededir. Lenf bezleri tutulmuşsa üçüncü evreye geçmiş demektir. Kanserde dördüncü evre, çoğunlukla hastalığın orijininden çıkıp diğer organlara yayıldığını gösterir.
Hastalığın tedaviye yanıtını belirleyen evrelemeden başka faktörler de vardır. Hücrelerin çoğalma hızı, tümör içi damar, lenf ve sinir tutulumu bunlar arasında sayılabilir. Onkolojideki gelişmelerle tümörde keşfedilen bazı moleküllerin aynı organ kanserlerinde bile diğerlerine göre avantaj sağladığını biliyoruz. Hatta gelecekte kanser tedavisini belirleyecek olan belki de bu moleküller olacak. Öyle ki farklı organların kanserleri bile olsalar tümörler aynı molekülü içerebilmekte ve bu molekülü hedef alan aynı tedaviden yarar görebilmektedirler.
Sonuçta hastalıkların gidişini ve tedavisini belirlemede hastalığın evresi önemli olmakla birlikte, bunun tek kriter olmadığını bilmemiz gerekir.