Soru
Babam 13 yıl önce böbrek kanseri nedeniyle ameliyat olmuştu. Birkaç ay önce karın ağrısı nedeniyle yapılan tomografide pankreas bezinde üç ayrı kitle tespit edildi. Bu kitlelerin en büyüğünden alınan biyopsi sonucu kanser olarak geldi. Ama pankreas kanseri olarak değil de böbrek kanserinin pankreasa yayılımı olarak bildirildi. Bu durum doktorlar da dahil olmak üzere hepimizi şaşırttı. Böbrek kanseri pankreasa gider mi? Üstelik 13 yıl sonra böyle bir durum olabilir mi? Nasıl bir yol izlememizi önerirsiniz?
Yanıt
Böbrek kanserleri yavaş gidişli tümörlerdir. Bu nedenle yıllar sonra metastazlarla ortaya çıkabildiğini biliyoruz. Birçok kanserde metastazlar ilk beş yılda daha çok görülür. Bunun için kanserler ilk yıllarda daha sık aralıklarla izlenir. Bu durum böbrek kanserleri için de geçerli olmakla birlikte bu tür hastaları diğer kanserli kişilere göre daha dikkatli olarak uzun sürelerle izlemekte yarar vardır.
Yavaş üreyen kanserler kemoterapi ve radyoterapiye daha az duyarlıdır. Kemoterapi bölünen hücreler üzerinden etkili olduğundan bir hücre ne denli hızlı çoğalıyorsa kemoterapiden o denli çok etkilenir. Bu durum belki paradoks olarak düşünülebilir. Çünkü hızlı çoğalan kanserlere kemoterapi verilmezse daha çabuk metastaz yapar ama kemoterapiden de en çok bu tür kanseri olan hastalar yararlanır. Yavaş üreyen tümörler kemoterapiden pek etkilenmez. Bu yüzden böbrek kanserleri gibi yavaş gidişli tümörler için kemoterapi ve radyoterapi dışında tedavi arayışlarına girilmiş ve kanser hücrelerinde belli reseptörlere giderek üremeyi durduran antikor ve moleküller geliştirilmiştir. Sunitinib, sorafenib gibi etken maddeler bu amaçla kullanılabilmektedir. Bunlar hedefe yönelik tedaviler olarak da bilinmektedir.
Böbrek kanserleri çok sık olmamakla birlikte pankreas organına gidebilmektedir. Babanızda ilk yapılması gereken, başka yerde metastaz olup olmadığının tespit edilmesidir. Böbrek kanserleri yavaş hızla çoğaldıklarından pozitron emisyon tomografisi (PET), metastazların tespitinde çok sağlıklı bilgi vermeyebilir. Bu nedenle akciğerler için klasik bilgisayarlı tomografi (BT), karın bölgesi için magnetik rezonans (MR) ya da BT çekilmesinde yarar vardır. Kemikler için sintigrafi incelemesi yapılır. Başka bir bölgede metastaz yoksa pankreasın çıkarılması uygun olur. Operasyonun arkasından sunitinib, sorafenib gibi etken maddeleri içeren hedefe yönelik tedavileri uygulama düşünülebilir. Metastazlar yaygın ise cerrahi yapmaksızın bu tür tedavilere geçmek gerekir.