Soru Cevap 168

Soru
Babamda lenfoma vardı. Uzun süre kemoterapi aldı, ama maalesef hastalıktan kurtulamadı ve kaybettik. İki arkadaşım aynı hastalığa yakalandığı halde hem kemoterapi hem de radyoterapi aldılar ve hastalıksız olarak yıllardır yaşıyorlar. Gazetelerde Türk Hematoloji Derneği’nin ilanlarında lenfomanın tedavi edilebilir bir hastalık olduğu belirtiliyor. Babamın tedavisinde bir hata yapılmış olabilir mi?

Yanıt
Hekimlerin yakından bildiği ve sonuçlarını sık olarak yaşadığı bir söz vardır, o da şudur: Tıpta hastalık yoktur, hasta vardır. Bu, hastalıkların kişilerde farklı seyir gösterebileceğini belirtmek için söylenir. Lenfoma konusuna gelince, bunun bir grup hastalığa verilen genel bir isimlendirme olduğunu belirtmekte yarar var. Lenfomalar esas olarak ikiye ayrılır: 1- Hodgkin hastalığı, 2- Hodgkin dışı lenfoma. Anlattıklarınızdan babanızdaki ve arkadaşlarınızdaki lenfoma tipleri anlaşılmıyor. Her iki hastalığın da tamamen tedavisi mümkün olmakla birlikte Hodgkin hastalığı, Hodgkin dışı lenfomaya göre daha iyi bir seyir izler.

Bunun dışında her iki hastalık grubunda da hastalığın gidişini belirleyen başka faktörler vardır. Örneğin lenfomalarda evre çok önemlidir. Hastalık dört evrede incelenir. Birinci evrede tümör tek lenf nodunu tutmuştur. İkinci evrede diaframın aynı tarafında olmak koşuluyla birden fazla lenf nodu tutulmuştur. Üçüncü evrede lenf nodları diaframın her iki tarafına da yerleşmiştir. Son evre olan dördüncü evrede ise kemik iliği ya da karaciğer gibi organlar tamamen tutulmuştur. Evrenin derecesi ilerledikçe hastalığın gidişatı kötüleşir. Ayrıca ateş, gece terlemesi ve aşırı kilo kaybı olan hastalarda olmayanlara göre gidiş daha kötüdür.

Hodgkin hastalığı, yaşı 50’nin altında ve sedimantasyonu düşük olanlarda daha iyi seyir gösterir. Bir tür protein olan albümini normal olup, kansızlığı ve akyuvar artışı olmayan hastalarda da daha iyi bir gidişat görülür.

Hodgkin dışı lenfomalarda da hücrenin küçük ya da büyük oluşuna göre farklı yaklaşımlar vardır. Hücre büyüdükçe çoğalma hızı artar ama kemoterapiye yanıt daha iyidir. Genellikle 60 yaşın üzerinde ve ‘laktik dehidrogenaz’ denilen enzimi yüksek olan hastalarda gidişat daha kötüdür.

Görüldüğü gibi her lenfoma olgusu aynı değildir ve hastanın değerlendirilmesi ve gidişat konusunda yorum yapabilmek için hastalığın patolojik ve klinik bilgilerinin ayrıntılı incelenmesi gerekir.