Soru
Annem 53 yaşında. Birkaç hafta önce meme kanseri olduğu anlaşıldı. Tetkikler sonucunda kemiklere yayıldığı görüldü. İç organlarda herhangi bir kanser belirtisi yok. Doktoru memedeki kitlenin alınıp arkasından kemoterapi yapılmasının uygun olacağını söylüyor ama annem ne ameliyat olmak ne de kemoterapi almak istiyor. Bu durumda başka tedavi imkânları var mıdır? Ne yapmamızı tavsiye edersiniz?
Yanıt
Yalnızca kemiklere yayılmış meme kanseri iç organlara yayılmış meme kanserine göre daha iyi bir gidiş gösterir. Meme dışına yayılımın görüldüğü kanserlerde meme ameliyatı yapılması zorunluluğu yoktur. Çünkü kemiklerde kanser varken yalnızca memedeki tümörün çıkarılmasının hastanın yaşamını uzatmaya katkısının olacağı çok tartışmalı bir konudur. Bu tür hastalarda benim yaklaşımım ameliyattan önce ilaç tedavisini ön plana almaktır. Ne tür bir ilaç verileceğine karar verebilmek için öncelikle kanserin östrojen hormonuna duyarlı olup olmadığını tespit etmek gerekir. Hormona duyarlı bir meme kanseri ise ilk planda kemoterapi vermek doğru olmaz. Bu durumda östrojen hormonunun etkilerini engelleyerek kanserin büyümesini önleyecek anti-hormon ilaçlara ihtiyaç vardır. Bu tür ilaçlar ağızdan alınır ve yan etkileri kemoterapiyle kıyaslanmayacak kadar azdır. Annenizin menopozda olup olmadığının da bilinmesi gerekir. Çünkü menopozda olan hastalar ile hâlâ âdet gören hastalarda verilen anti-hormon ilaçları birbirinden farklılık gösterir. Bunun dışında kemikleri güçlendirici, hatta kanserin ilerlemesini geciktirecek zoledronik asit isimli maddenin belli aralarla damardan uygulanması gerekir. Meme kanseri hastalarında kemoterapi dışı imkânlar son yıllarda çok artmış, antikorların keşfi tedavide yeni ufuklar açmıştır. Bunlardan biri de uygun hastalarda trastuzumab isimli ilacın üç hafta arayla uygulanmasıdır. Kemoterapiye, anti-hormon tedavilere yanıtsızlık ortaya çıktığında başlanmalıdır. Tüm bu tedavilerle annenizin uzun yıllar yaşaması mümkündür.
Düzeltme: 3 Haziran 2012 tarihli yazının son kısmında bir dizgi hatası olmuştur. Doğrusu şu şekilde olmalıdır: Bu bilgilerin ışığı altında sizdeki dördüncü evre kanser, küçük hücreli dışı bir akciğer kanseri ise ortalama yaşam süresi tedaviyle 6 aydır. 5 yıl yaşayan hasta oranı ise % 2’dir. Düzeltir, özür dileriz.