Soru
Ben 54 yaşında bir kadınım. 3 hafta önce göğüs kanseri nedeniyle ameliyat oldum. Hastalık erken evredeymiş, ama buna rağmen doktorlar en az 4 kür kemoterapi almamı önerdiler. Tedavide ‘siklofosfamid’ ve ‘adriyamisin’den oluşan kemoterapi karışımı verilecekmiş. Çok heyecanlıyım. Beni neler bekliyor? Kemoterapi sürecinde neler yapmamı önerirsiniz?
Yanıt
Size uygulanacak tedavi vücutta kalmış olması muhtemel mikroskopik düzeydeki kanser hücrelerini ortadan kaldırmaya yönelik. Meme ameliyatı sonrası uygulanan kemoterapi 4, 6 ya da 8 kür olabilir. Size 4 kür önerildiğine göre hastalık muhtemelen daha iyi bir durumda. Bu kemoterapi çok ağır değildir. Orta düzeyde yan etkiler görülebilir. İlaçlar 3 haftada bir damar yoluyla uygulanır ve bunun için hastahaneye yatmanız gerekmez. Tedaviden hemen önce kan tetkikleri yapılmalıdır; sonuçlar uygunsa ilaçlar verilir. Kemoterapi öncesi bulantı ve kusmayı önleyici ilaçlar yapılır. Tedavi serum ile uygulanır. Erken dönemde hiçbir yakınma olmayabilir. İlk 10 gün içinde özellikle adriyamisine bağlı bulantı ve kusmalar ortaya çıkabilir ama bu da kural değildir. Bu tür yakınmalarınız olursa ağızdan ya da damardan bulantı ilaçları alabilirsiniz. Tedaviye bağlı halsizlik olabilir ancak bu yatağa bağlanmanızı gerektirmez. Vücudunuzun izin verdiği fiziksel aktivitelere devam ediniz. Yürüyüş gibi günlük aerobik egzersizler özellikle yapılmalıdır. Bu tür aktiviteler kişinin halsizlikle mücadelesinde önemli katkılar sağlar, hatta bağışıklık sistemini güçlendirir. Kemoterapi sürecinde yeterli miktarda sıvı almanız, düzgün beslenmeniz önemlidir. Her gün 2-3 litre kadar sıvı almaya özen gösteriniz. Bulantı yapıyorsa su yerine ayran, meyve suyu, çay, ıhlamur gibi içecekleri de içebilirsiniz. Tedavi sırasında yeterli miktarda kalori almaya devam ediniz. Özellikle mide ve yemek borunuzu tahriş etmeyecek yiyecekleri tüketiniz. Haşlanmış gıdalar bunun için uygundur. Sebze ve et tüketmeyi ihmal etmeyiniz. Tedavi sırasında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da infeksiyonlara karşı korunmaktır. Bunun için maske takmanıza gerek yok. İnfeksiyonu olan kişilerle öpüşüp sarılmamanız yeter. İnfeksiyondan korunmayı bir takıntı haline getirip toplumdan izole olmak, istenen bir durum değildir. Geçici saç dökülmesi genellikle ikinci kemoterapi sonrası belirginleşir. Bir süre peruk takmanız gerekebilir.