Soru
Babamda akciğer kanseri var. Çeşitli defalar kemoterapi ve radyoterapi aldı. Doktorlar hastalığın yayıldığını, ilaçlara karşı direnç geliştiğini söylüyorlar. Bundan sonra sadece destek tedavisi verilecekmiş. Ancak hastamız aşırı nefes darlığı çekiyor. Bunun için ne yapılmasını tavsiye edersiniz?
Yanıt
Nefes darlığı akciğer kanserlerinin son dönemlerinde sıklıkla görülen yakınmalardan biridir. Bir diğer önemli yakınma ağrı olsa bile akciğer dokusunun içindeki tümör, ağrıdan çok nefes darlığına yol açar.
Akciğer kanserlerinde nefes darlığının çeşitli nedenleri vardır. Bunun tespiti önemlidir. Çünkü tedavi nefes darlığının nedenine göre değişiklik gösterir. Akciğer kanserindeki nefes darlığı başlıca şu üç durumda olur:
1- Ana bronşların ve büyük hava yollarının tümörle tıkanması sonucu nefes darlığı gelişebilir. Bu durumda lokal tedaviler uygulanır. Bronkoskopi ile yani hava yollarına tüp ile girmek suretiyle tümöre ulaşılır ve kanser kitlesini eritecek işlemler uygulanır.
2- Bazen de akciğer zarları arasına sıvı birikmesi nefes darlığına yol açar. Sıvı bazen birkaç litreyi bulup akciğer dokusuna baskı yapıp kapatabilir. Bu, göreceli olarak tedavisi en kolay nefes darlığı nedenidir. Sıvının boşaltılması hastayı rahatlatır.
3- Nefes darlığı kanserin akciğer dokusuna tamamen yayılıp oksijen geçişinin engellenmesi şeklinde de olabilir. Tümör, hücreler halinde alveoller ile kılcal damarlar arasında yaygın olarak bulunur. Bu, üstesinden gelinmesi en zor durumlardan biridir. Oksijen desteği ve kortizon da dahil değişik ilaçlar kullanılır. İlaçlarla tedaviye yanıt vermeyen yaygın metastazlarda hastanın uyutularak basınçlı oksijen cihazına bağlanması da düşünülmelidir.
Akciğer ve kalp sisteminin diğer hastalıkları da dolaylı olarak nefes darlığını şiddetlendirebilir. Akciğer kanseri hastaları sağlıklı dönemlerinde genellikle uzun süreler sigara içmiş oldukları için kronik tıkayıcı akciğer hastalıkları sıklıkla görülür. Bu da nefes darlığının artmasını kolaylaştırır. Akciğere bağlı kalp yetmezliği bulguları da hastada ödem ve halsizlik yakınmalarını artırır. Bu durumda kalp yükünü ve ödemi azaltıcı ve hava yollarını genişletici ilaçlar kullanılmalıdır.