Soru
Babamda akciğerde bir kitle görüldü. Doktorlar biyopsi yapılmasını istiyorlar. Ancak babam iğneyle biyopsi yapılmasından korkuyor. Ayrıca biyopsiyle kanserin yayılabileceğinden endişe ediyor. Tam da bu günlerde gazetelerde kanserin teşhisinin kandan yapılabildiğini okudum. Üstelik bunu keşfeden de bir Türk doktoruymuş. Babama bu şekilde teşhis koymak mümkün olur mu? Bunun için nereye müracaat etmemiz gerekir?
Yanıt
Vücutta kanser varken, tümör hücrelerinin kanda dolaşabildiği eskiden beri bilinen bir olgudur. Bu nedenle bilim adamları, dolaşan kanser hücrelerini çeşitli yöntemlerle yakalamaya çalışmışlardır. Ancak bu alanda daha yolun başında sayılırız. Kandaki tümör hücrelerinin tespiti konusu henüz standardize edilmemiştir. Sizin de belirttiğiniz gibi son günlerde medyaya yansıyan haberlerde bazı kanser hücrelerinin mikroçip yöntemiyle tespit edilebildiği anlatılmakta. Burada mikroçiplere antikorlar, yani kanseri tanıyan proteinler yerleştiriliyor. Kan buradan geçirilirken içinde kanser hücresi varsa bunlar anahtar-kilit misali çipteki antikorlarla birleşiyor ve böylece kanda dolaşan kanser hücreleri bulunabiliyor.
Ancak bu konu henüz deney aşamasındadır ve pratik kullanımla ilgili birçok soru yanıt beklemektedir. Vücutta tespit edilen kitle mutlaka bulunduğu organın kanseri anlamına gelmeyebilir. Kitlede ne tür bir yapı olduğunu bilmeden çiplerde hangi kanserlerin antikorunu kullanacağız?
Bilim adamları bu yöntemin öncelikle kanser olduğu bilinen hastalarda kullanılacağını ve tedaviye yanıtın derecesinin değerlendirileceğini belirtmektedirler. Örneğin prostat kanseri olan bir hastada kanda dolaşan kanser hücrelerinin azaldığı tespit edilmişse tedaviye yanıtın olduğu anlaşılacaktır. Tabii tüm bu gelişmelere rağmen yöntem henüz pratikte kullanılacak noktada değildir. Çözüme kavuşturulmayı bekleyen birçok soru vardır: Acaba kitle ve metastazların yaygınlığıyla dolaşan kanser hücreleri arasında her zaman paralellik var mıdır? Bu her kanser için geçerli midir?
Tüm bu nedenlerle babanızın akciğerindeki kitlenin tanısında günümüzde kullanacağımız tek yöntem, biyopsidir. Anestezi altında yapılacak biyopsi işleminde ağrı hissi olmaz ya da çok az olur. Kanser dokusunun iğne içinde kapalı sistemde hapsedilerek alınması kanser hücrelerinin çevre dokulara yayılmasını önler. Bu nedenle zaman yitirmeden doktorlarınızın isteklerine uyarak biyopsi yaptırmanızı öneririm.