Soru
Annem 82 yaşında. Karaciğerde iki adet kitle bulundu. Herhangibir şikayeti yok, durumu da gayet iyi. Doktorlar ne olduğu konusunda bir şey söyleyemiyorlar. Bu yaştaki bir hastayı tetkik ve tahlillerle yormaya değer mi? Ne yapmamızı tavsiye edersiniz?
Yanıt
Karaciğerde görülen kitlelerin çok farklı nedenleri vardır. Bunlar iyi huylu olabileceği gibi kanser de olabilir. İyi huylu lezyonlar arasında hemanjiyom denilen damarsal yapılar ve karaciğer kistleri sayılabilir. Bunları MR, karın ultrasonografisi gibi görüntüleme yöntemleriyle diğer kitlelerden ayırt etmek mümkündür. Bunun dışında tüberküloz ve sarkoidoz gibi tedavisi mümkün, iltihapla giden hastalıklar da akla gelmelidir.
Kötü huylu lezyonlar, karaciğer ya da safra yollarından kaynaklanan primer tümörler olabileceği gibi, diğer organlardan yayılan metastazlar da olabilir. Karaciğer, kanlanması zengin bir organ olduğu için birçok kanser buraya yayılabilmektedir. Bunlar arasında meme, akciğer, kalın barsak, mide, pankreas kanserleri başta gelir. Nadiren karaciğerdeki lenf yapılarından kaynaklanan ve lenfoma olarak bilinen lenf kanserleri de kendini kitleler şeklinde gösterebilir. Lenf kanserleri kemoterapi ve antikorlarla tamamen tedavi edilebilmektedir. Meme kanserlerinde kemoterapinin yanı sıra patoloji uygunsa antihormonal tedaviler ya da trastuzumab denilen farklı ilaçlar kullanılabilir. Keza günümüzde akciğer kanserinde kemoterapi dışında erlotinib gibi ağızdan alınan haplar vardır. Bunlar hücre alıcıları uygun hastalarda verilebilmektedir.
Karaciğer ve safra yollarının primer tümörlerinde ise lokal tedaviler uygulanabilir. Bunlar cerrahiden tutun da tümörün yakılması ya da dondurulması şeklinde olabilmektedir. Doğrudan tümöre uygulanabilecek ilaçlar da kullanılabilmektedir. Hatta kalın barsak kanserleri gibi karaciğere yayılmış bazı kanserlerde bile cerrahi gibi lokal tedaviler düşünülebilir. Bu nedenle annenizdeki kitleler, kist ya da hemanjiyom değilse ultrason altında biyopsi yapılmasını öneririm. Bunun için hastanızın genel anestezi almasına gerek yoktur. Bu işlem lokal anestezi altında yapılabilir. Belki de tamamen kurtulabileceği bir hastalık için bu yaşta bile olsa araştırılması gerektiğini düşünüyorum.