Soru
Babam 67 yaşında. Midesinde kanser olduğu anlaşıldı. Yapılan görüntülemeli taramalarda kanserin karaciğere ve kemiklere yayıldığı tespit edildi. Doktorumuz babama kemoterapi verilebileceğini ama kanserin tamamen yok edilemeyeceğini söylüyor. Kemoterapinin yan etkileri olduğunu biliyoruz ve bu nedenle tedavi verip vermemekte kararsızız. Doktorumuza babamın ne kadar ömrünün kaldığını sorduğumuzda tatminkâr bir cevap alamadık. Size göre babamın ne kadar ömrü kalmıştır?
Yanıt
Bu soruyu yanıtlamadan önce başımdan geçen bir olayı anlatmak isterim. Bir gün odamda çalışırken telefon çaldı. Bir hasta arıyordu. Kendini tanıttı. Başlangıçta kim olduğunu çıkaramadım. Bana bundan yedi yıl önce geldiğini, o tarihte metastatik kalın barsak hastalığı teşhisi konduğunu anlattı. Bunları söyleyince biraz da sesinden ve konuşma biçiminden kim olduğunu anladım. O da bana sitem ederek “Hocam siz benim yakınlarıma benim için iki yıl ömrü var demişsiniz, ama gördüğünüz gibi ben hâlâ yaşıyorum” dedi. Ben de ona yaşadığından mutlu olduğumu söyledim. Ama şunu da eklemeden edemedim: “Ben kimse için ömür biçmem, biçemem. Verilen rakamlar sadece birer istatistiksel sonuçtur. Diyelim metastazları olan bin tane kalın barsak kanserli hasta var. Bu kişilere kemoterapi verilmiş ve izlenmiş. Kimi on yıl yaşamış, kimi altı ay, kimi de iki yıl. Yaşam sürelerinin toplamının hasta sayısına bölümü ortalama yaşam süresini verir, hastalarda en çok görülen yaşam süresi de ortanca olarak bilinir ama bu ne sizin ne de bir başka hastanın bu kadar süre yaşayacağı anlamına gelmez. Bu konuda nasıl bir konuşma geçtiğini hatırlamıyorum ama söylemişsem bile en fazla istatistiksel bilgi vermişimdir” dedim.
Bazen siz ne kadar bunun istatistiksel bir sonuç olduğunu, hastadaki gidişin ancak tedavilerden sonra kendini belli edeceğini söyleyin yine de yanlış anlaşılabilirsiniz. Bu bilgiler ışığında metastatik mide kanserinde istatistiksel olarak ortanca yaşam süresinin tedaviyle 7-12 ay arasında olduğunu söyleyebilirim. Beş yıl yaşayan hastaların oranı yaklaşık % 5 civarındadır. Tedavi yaşam süresini uzatmış ama bunun bedeli bazen yan etkiler olmuştur. Günümüzde kemoterapiye ek olarak antikorlar da kullanılmaktadır.