Soru
Babam 66 yaşında. Sağ böbreğinde kanser olduğu tespit edildi. Ardından PET yapıldı. Başka hiçbir yerde hastalık bulunamadı. Tümör de böbrek içinde küçük bir alandaydı. Ameliyatla sağ böbreği alındı. Şimdi ek bir tedaviye gerek var mı? Bundan sonra ne yapmamız gerekir?
Yanıt
Böbrekten kaynaklanan tümörler tek tip değildir. Kanserler farklı hücre yapısında olabilir. Bu nedenle patolojinin bilinmesi önemlidir. Böbrek kanseri denilince, en sık görülen ve akla ilk gelen tümör, böbrek hücreli kanserdir.
Babanızdaki tümör böbrek hücreli kanser ise bunun üreme hızının düşük olduğunu söyleyebilirim. Dolayısıyla bu tür kanserler çok yavaş ilerleyen tümörlerdir. Bu nedenle metastazlarının saptanmasında pozitron emisyon tomografisi (PET-BT) çok iyi bir yöntem değildir. Çünkü PET, hücrelerin şekeri kullanmadaki metabolik hızlarına göre planlanmış bir görüntüleme yöntemidir. Hücrelerde şekerin kullanılma hızına yansıyan üreme ve çoğalma yavaş olduğunda kanserli kitlenin görüntülenmesi zorluk arz eder. Bu yüzden başka yerde metastaz olup olmadığını saptamak için PET yerine akciğerler için standart tomografi, karın bölgesi için tomografi ya da magnetik rezonans (MR) görüntülemesi yapılması daha uygundur.
Böbrek hücreli tümörler küçük ve sınırlı bir alanda ise uzak organlara metastaz yapma olasılığı düşüktür. Özellikle böbrek kapsülüne gitmemiş, çevre yağ dokusuna geçmemişse metastaz çok daha az olarak görülür. Yukarıda önerdiğim radyolojik incelemelerde başka yerde tümör saptanmazsa babanızda ameliyat sonrası ek bir tedaviye gerek yoktur. Ancak böbrek hücreli kanserlerin uzun süre izlenmesi gerekir. Çünkü bu tümörlerin üreme hızı düşük olduğu için metastazların ortaya çıkması için gereken zaman çok uzun bir süreyi alabilir. Başlangıçta üç ay gibi kısa süreli periyodlarda izlemek, zaman içinde izlem süre aralığını açmak uygun olur. İzlemlerde fizik inceleme ve kanla ilgili laboratuvar testlerinden başka tomografi, MR, ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir.
Böbrek hücreli tümörlerin metastazlarında kullandığımız ilaçlarda son yıllarda büyük gelişmeler olmuştur. Uzun zamandan beri kullanılan interferon, interlökin gibi bağışıklık sistemini düzenleyici biyolojik ajanların yanı sıra ağızdan günlük olarak alınan tabletler geliştirilmiştir. Tedavide bu ilaçların dışında kemoterapiden de yararlanılmaktadır.