Soru
Annem 59 yaşında. Bundan 9 sene önce meme kanseri nedeniyle ameliyat olmuş, ışın tedavisi ve kemoterapi almış, 5 sene süreyle de hormon hapı kullanmıştı. Kontrollerini de senede bir yaptırıyordu. Şu ana kadar hiçbir yerinde kanser yoktu. Ancak son kontrolünde beyinde aynı tarafta 2 adet kitle bulundu. Bunun üzerine tüm vücut taramaları ve kan testleri yapıldı. Başka hiçbir yerinde kanser sıçraması yok. Şimdi beyne ışın verilmesi planlanıyor. Sizin başka bir tavsiyeniz olur mu?
Yanıt
Meme kanserinde metastazlar genellikle kanser tedavisinden sonraki 2. yılda en sık olarak görülür. Bundan sonra giderek azalır. 5 yıldan sonra metastaz görülme olasılığı oldukça düşüktür. Hormon hapı kullanmış olmasından dolayı annenizdeki kanserin hormona duyarlı bir meme kanseri olduğunu anlıyoruz. 5 yıldan sonra nüks görülme olasılığı hormona duyarlı meme kanserlerinde, hormona duyarsız, yani hormon reseptörleri negatif olan meme kanserlerine göre biraz daha fazla olsa da bu olasılık oldukça düşüktür.
Ayrıntılarını tam belirtmemekle beraber vücudun başka yerinde kanser olmadığını söylediğinize göre görüntüleme incelemelerinin yapıldığını farz ediyorum. Eğer yapılmamışsa, akciğer tomografisi, karın magnetik rezonans (MR) incelemesi ve kemik sintigrafisi yapılmalıdır. Ya da bunların yerine daha pratik olarak pozitron emisyon tomografisi de (PET-BT) yapılabilir. Görüntüleme incelemeleri, kanda ölçülen tümör belirteçleri ve karaciğer fonksiyon testleri normal iken yalnızca beyinde meme kanseri metastazının hem de 9 yıl sonra görülmesi çok nadir bir durumdur. Bu nedenle beyindeki kitlelerin cinsi mutlaka araştırılmalıdır.
Beyin MR’ı ile kitlelerin tabiatı hakkında bazı fikirler yürütülebilir. Metastaz mı yoksa beyin dokusunun orijinal tümörleri mi olduğu konusunda görüş ileri sürülebilir, ancak bunların hiç birisi patolojik incelemenin, yani kitlenin alınıp mikroskop altında incelenmesinin yerini tutamaz. Bu nedenle benim önerim, tümörler beynin çıkarılabilecek bölgelerinde ise çıkarılmalı, çıkarılamıyorsa biyopsi alınmalı ve sonuca göre strateji oluşturulmalıdır. Patoloji sonucu meme kanseri metastazı gelirse cerrahi sonrası beyne ışın verilerek tedavi pekiştirilmelidir. Vücudun başka hiçbir yerinde metastaz olmadığından kemoterapi ya da anti-hormon tedavisi vermeden izlemek uygun bir yoldur. Kitleler beynin orijinal tümörü ya da beyin lenfoması ise ışın tedavisi yanında hücre cinsine göre kemoterapi verilmesi gerekebilir.