Soru
Babamda kalın barsak kanseri tespit edildi. Vücudun birçok yerine dağılmış. Kemoterapiyle birlikte hedefe yönelik tedavi verileceği söylendi. Bu tedavi ne şekilde uygulanacak? Hedefe yönelik tedaviyle ne kastedilmektedir?
Yanıt
Vücuda yayılmış kanserlerde uygulanan tedavi genellikle kemoterapidir. Kemoterapinin en yaygın uygulanma şekli ilacın damar yoluyla verilmesidir. Daha az sayıdaki hastada ağız yoluyla da verilebilir. Böylece ilacın kan yoluyla her yere ulaşması sağlanır. Kan-beyin bariyerinin bulunduğu beyin dokusu, ilaçların en az ulaştığı yerlerden biridir. Bu nedenle beyin metastazı olan hastalarda beyne radyoterapi uygulanır. Babanızda beyin metastazı yoksa bu tedaviye gerek kalmaz.
Kalın barsak kanserlerinde uygulanan kemoterapi yıllar içinde çok gelişmiş, metastazı olan hastaların yaşam süreleri uzamıştır. Kalın barsak kanserlerinde tedavi genellikle iki haftada bir verilir. Bunun için hastahaneye yatmaya gerek yoktur.
Kanser hücrelerinde bazı bölgeler vücuttan gelen uyarıları alarak hücrelerin üremesine neden olur. Antikorlar ise bu bölgeleri kapatarak kanser hücresinin çoğalmasını önler. Bu nedenle antikorlarla yapılan tedaviye “hedefe yönelik tedavi” denmiştir. Aslında kanser tedavisinde kullanılan ilaçların hemen hepsi hedefe yöneliktir. Bu hedef kemoterapilerde genellikle hücrenin çekirdeğindeki genetik yapıdır. Ancak normal hücrelerde de benzer yapılar bulunduğu için kanser dışı vücut hücreleri de kemoterapiden etkilenir ve buna bağlı olarak yan etkiler ortaya çıkar. Antikorların etkilediği hedefler kemoterapiye göre daha spesifik moleküller olduğu için bu tedavi yaklaşımı, “hedefe yönelik tedavi” şeklinde adlandırılmayı daha çok hak etmektedir. Hedefteki moleküller, normal hücrelerde de bulunabildiği için antikor tedavisinde de yan etkiler oluşabilmektedir. Ancak bu yan etkiler, kemoterapiye göre hem daha azdır hem de daha kolay tolere edilebilen cinstendir. Kemoterapiye eklenen antikorlarla hastaların yaşam süreleri daha da uzatılmıştır.
İlaç tedavisinin süresi değişkenlik göstermekle birlikte yanıt alındığı sürece tedaviye devam edilebilir. Hastalık stabil hale gelince tedaviye ara verilir, ya da antikorlarla birlikte daha hafif kemoterapiler uygulanır.