Soru
Kızkardeşimde bacakta bir tümör bulundu. Tümör, kemoterapi ve ışın tedavisinden sonra ameliyatla alındı. İki yıldır gayet iyi iken son kontrolde çekilen tomografide akciğerlerde çok sayıda nodül olduğu görüldü. Bu nodüller ne anlama geliyor? Hastalıkla ilgisi var mıdır? Nasıl bir yol izlememiz gerekir?
Yanıt
Bacaktaki tümörün cinsini belirtmemişsiniz. Anlattıklarınızdan kardeşinizdeki iki yıl önceki tümörün yumuşak dokulardan kaynaklanan bir sarkom ya da kemikten orijin alan osteosarkom olduğu anlaşılıyor. Bu tümörlerin akciğere sıklıkla metastaz yaptığını biliyoruz. Daha önce akciğerlerde bir bulgu yokken iki yıl sonra çok sayıda nodül görülmesi bunların sarkomdan kaynaklanan ve kan yoluyla akciğerlere ulaşan hücrelerden oluşan kitleler olduğunu düşündürüyor. Bu konuda bir kuşku var ise PET-BT yapılarak nodüllerin tabiatı hakkında ek bilgi edinilebilir.
Akciğere metastaz yapmış sarkomlarda metastazların çıkarılması düşünülebilir. Onkolojide bir kanser metastaz yaptıktan sonra genellikle cerrahi düşünülmez. Çünkü tümör kan ve lenf yoluyla vücuda yayılmıştır ve bizim gördüğümüz kitlelerden başka hücresel düzeyde çok sayıda kanser hücresi vardır. Metastazlar çıkarılsa bile vücutta kalan diğer hücreler çoğalarak yeni kitlelerin oluşumuna neden olabilir. Ancak bunun istisnaları vardır. Testis tümörleri, kolon kanseri, kadınlardaki yumurtalık kanserleri, sarkomlar, metastazlara cerrahinin en çok düşünüldüğü tümörlerdir.
Kardeşinizin durumunda önce cerrahi mi yoksa kemoterapi mi yapılmasına karar vermede dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır: Bir kere metastazların hepsinin çıkarılıp çıkarılamayacağı göğüs cerrahisi doktorlarıyla birlikte değerlendirilmelidir. Tamamen çıkarılabilecekse bu işe girişilmelidir. Örneğin damara bitişik tümörlere cerrahi yapılamayabilir. Akciğer dışında başka yerlerde yaygın metastazlar varsa bunların tümü çıkarılamayabilir. Ayrıca diğer organlar, örneğin karaciğerdeki metastazların çıkarıldıktan sonra tekrarlama olasılığı daha yüksektir.
Vücudun diğer yerlerinde kanser olup olmadığını anlamak için yapılacak en iyi tetkiklerden biri PET-BT’dir. Vücutta yaygın metastazlar varsa öncelik kemoterapiye verilmelidir.
Değerlendirilmesi gereken bir diğer husus da hücrelerin normal hücrelerden farklılaşma derecesidir. Hücresel farklılaşma derecesi ne denli fazla ise kemoterapiye yanıt o denli iyidir. Çünkü bu hücrelerin bölünme hızı daha yüksektir ve kemoterapi de bölünmekte olan hücrelere etki eden ilaçlardan oluşur.