Soru
Babam 69 yaşında. Yakın zamana kadar hiçbir şikâyeti yokken birkaç gün önce epilepsi atağı geçirdi. Âcil servise götürdük. Beyin MR’ı çekildi. Beyinde iki adet kitle bulundu. Epilepsinin nedeni bunlarmış. Bu kitleler kanser midir? Bundan sonra nasıl bir yol izlememiz gerekir?
Yanıt
Beyinde ortaya çıkan kitlelerin ilk belirtisinin epilepsi olduğu durumlar az değildir. Gerek kitlelerin kendisi, gerekse çevrelerinde oluşan ödem epilepsi ataklarına neden olabilir. Bu tür hastalarda ilk yapılması gereken, anti-epileptik ilaçlarla epilepsiyi kontrol altına almak olmalıdır.
Beyinde bulunan kitlelerin her zaman kanser olması gerekmez. Bazen tüberküloz, mantar gibi infeksiyonlara bağlı oluşan granülom denen yapılar da beyinde kitleler şeklinde ortaya çıkabilir. Beyin MR bulguları ve hastanızın klinik durumu beyindeki kitlelerin tabiatı hakkında fikir verir. Bu aşamada yapılması gereken vücudun diğer bölgelerinin de taranarak başka organlarda benzer bulguların olup olmadığının tespit edilmesidir.
Daha önceden önemli bir yakınması olmayan bir hastada beyindeki kitlelerin kötü huylu olma ihtimali yüksektir. Babanızdaki kitlelerin kötü huylu bir hastalığa bağlı olduğu düşünülüyorsa farklı uzmanlık alanlarından oluşan bir ekip tarafından değerlendirilmesi gerekir. Babanızın bu aşamada radyoloji, nöroloji, beyin cerrahisi, radyasyon onkolojisi ve tıbbi onkoloji bölümleri bulunan bir klinikte değerlendirilmesi gerekir
Kitlelerin kötü huylu olduğu düşünülüyorsa, orijin ve tedavi açısından birbirinden çok farklı üç ayrı durumdan biri söz konusu demektir. Bunlardan birincisi beyin dokusundan kaynaklanan tümörler, ikincisi beyin lenf dokusundan orijin alan beyin lenfomaları, üçüncüsü vücudun başka kanserlerinin beyne metastaz yapmış olmasıdır. Vücudun diğer yerlerinde de kanser var ise bunların beyne yayılmış olduğu düşünülür. Bu durumda vücuttaki orijinal kitleden biyopsi alınır ve tanı konur ya da beyindeki kitleler cerrahi olarak çıkarılıp hem tanı hem de tedavi yapılmış olur. Genellikle beyne ışın verilerek beyindeki patolojinin tedavisi tamamlanır, sonra da orijinal tümör tedavi edilir. Beyin lenfomalarının tedavisi cerrahi uygulanmadan kemoterapi ve hastanın durumuna göre beyne ışın verilerek yapılır.
Hastanızda vücudun başka yerinde kanser yok ise ve primer beyin tümörü düşünülüyorsa kitlelerin cerrahi açıdan çıkarılıp çıkarılamayacağı tespit edilmeli, cerrahi yapılabiliyorsa cerrahi sonrası, yapılamıyorsa beyindeki tümörden biyopsi alındıktan sonra ışın tedavisi başlanmalıdır. Işın tedavisi sırasında ve sonrasında hastalığın derecesine göre ağızdan alınan kemoterapi ilacı temozolomid kullanılabilmektedir.