Soru
Annemde göğüs kanseri var. Kemoterapi alıyor. Soya içeren gıdaların göğüs kanserinden korunmada faydalı olduğu söyleniyor. Bu doğru mu? Annemin tedavi amacıyla soya kullanmasını tavsiye eder misiniz? Kızları olarak bizlerin soya ağırlıklı beslenmesi meme kanserinden korunmada etkili olur mu?
Yanıt
Bitkilerin kanserden korunma amacıyla tüketilmesi ile tedavi için alınması arasında fark vardır. Kanserden korunmada etkili olabilecek bitki ağırlıklı bir yaşam tarzı, aktif kanseri bulunan kişilerde tedavi edici olmayabilir. Aktif kanseri olan kişilerde gıda tüketimi, daha çok kemoterapi ve radyoterapinin etkilerini azaltmaya, hastanın bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve infeksiyonlara karşı dirençli olmasını sağlamaya yönelik olmalıdır.
Soya konusuna gelecek olursak soya içinde fitoöstrojen olarak bilinen bir madde vardır. Bu madde kadınlardaki östrojen hormonuna benzer bir yapı içermektedir ve meme dokusunda bulunan östrojen reseptörlerine bağlanabilmektedir. Bu özelliği nedeniyle östrojen hormonuyla yarışmaya girerek hormonun meme üzerindeki etkisini azaltmaktadır. Dolayısıyla meme kanserine karşı koruyucu olduğu düşünülmüştür. Özellikle soyanın bize göre çok fazla tüketildiği Asya ülkelerinde meme kanserinin az görülmesi bu besinin meme kanserinde koruyucu olabileceği fikrini desteklemektedir. Nitekim Uzakdoğu’da yapılan kontrollü çalışmalarda da soyanın bu özelliği tespit edilmiştir. Hatta bir görüşe göre çocuklukta alınan soyanın meme kanserinden korunmada daha etkili olduğu belirtilmiştir.
Soya içinde bulunan bir başka madde olan isoflavonların da laboratuar ortamında kanser karşıtı özellikleri tespit edilmiştir.
Ancak soyanın halihazırda aktif meme kanseri olan bir kişide tedavi amacıyla kullanılması doğru değildir.
Doğal olarak soya içeren tofu, soya sütü gibi gıdaların, normal beslenme ölçüleri içinde günde üç kezi geçmeyecek şekilde makul oranlarda tüketilmesi meme kanserine karşı koruyucu olabilir. Soyayı sağlıklı insanlar gibi meme kanseri geçirmiş kişiler de bu miktarlarda tüketebilir. Tabii yalnızca bu gıdaya takılmamak koşuluyla. Ancak soya içinde bulunan maddelerin yüksek dozlarda alınması östrojene benzer etkilerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu da meme kanseri için risk oluşturur. Dolayısıyla meme kanseri geçirmiş kişilerin soyada bulunan maddelerin konsantrasyonunun yüksek olduğu soya tozu ve isoflavon gibi tabletleri kullanmasını önermem.