Soru
Ailemde birçok kanser hastası var. Bu nedenle kanserle ilgili haberleri ve korunma yollarını yakından takip ediyorum, ama her gün değişik haberler çıkıyor. Birgün kanserden koruduğu söylenen bir yiyecek veya vitaminin bir başka gün faydasız olduğu söyleniyor. İşin aslı nedir? Hele benim gibi risk altında olan bir kişi için kanserden korunmak için ne yapmam gerekir?
Yanıt
Gazete ve televizyonlarda hemen her gün farklı bitki ve yiyeceğin kansere iyi geldiği, değişik vitaminlerin ve doğal olduğu söylenen birçok maddenin kansere karşı koruyucu, hatta tedavi edici olduğu anlatılmakta. Önerilen değişik vitamin ve anti-oksidanları kullanmaya kalksak her gün bir avuç dolusu hap kullanmamız gerekir.
Medyada çıkan bilgilerin hepsi doğru değil. Kimi zaman bu haberler reyting ve tiraj kaygısıyla yapılmakta. Sırası gelmişken üzerinde pek durulmayan ancak literatürde yerini almış bir gerçekten söz etmek isterim. Amerikan Tıp Birliği Dergisi JAMA ve İngiliz Tıp Dergisi Lancet’de çıkan geniş kapsamlı analizlere göre dışarıdan hap şeklinde alınan bazı vitaminlerin sağlıklı kişilerde yaşam süresini artırmak şöyle dursun kısalttığına dair bilgiler var.
Doğal yoldan alınan yiyeceklerle ilgili çalışmalarda farklı sonuçların çıkmasının birçok nedeni olabilir. Karşılaştırılan grupların her zaman birbirinin aynı olmaması, grubu etkileyen diğer faktörlerin gözden kaçması bunlar arasında sayılabilir. Bir de buna incelenen yiyeceğin etkisinin güçlü olmadığını ekleyin, bu tür farklı sonuçlarla karşılaşmamız gayet normal. Tıp dünyasında çok sayıda araştırma, farklı merkezlerde aynı anda yürütülebiliyor. Tıp adamları için hiç de önemli olmayan, zayıflığı bilinen birçok çalışma medyada kendisine çarpıcı bir şekilde yer bulabiliyor. Bu da konuya yabancı kişiler tarafından kesin gerçeklermiş gibi algılanıyor. Yani tam anlamıyla bir bilgi kirliliği var.
Tüm bu gerçekler ışığında kanserden korunmak için tek bir sebze ya da meyvadan medet ummaktansa yaşam biçiminde genel değişiklikler yapmak, değişik meyve ve sebzeleri tüketmek, özel bir durumu ve ihtiyacı yoksa vitamin almamak daha uygun olur. Sigara içmemek, alkol kullanmamak, kullanıyorsa azaltmak, kilo almamak, günlük egzersizlere devam etmek, hayvansal yağ tüketimini sınırlı tutmak en akılcı yoldur. Tabii kanserle ilgili tarama ve çekap tedbirlerini de ihmal etmemek kaydıyla…