Soru
Ben 47 yaşında bir kadınım. 40 yaşımdan beri her yıl mamografi yaptırıyorum. Sol göğsümde üç yıldır fibrokistler var. Son mamografide diğer göğsümde de küçük kireçlenmelerin ortaya çıktığı ve bunların takibinin gerektiği belirtildi. Bir dahaki kontrol mamografiyi bir yıl yerine 6 ay sonra çektirmem gerektiği söylendi. Bu durum, fibrokistler varken risk olmadığını, fakat şimdi risk oluştuğunu mu gösteriyor? Bir de bu kadar sık mamografi yaptırmak zararlı değil mi?
Yanıt
Biz hekimler bir tetkiki önermeden önce mutlaka risk / yarar analizi yapar ve yararını riskin üzerinde bulur isek o tetkiki rutine sokarız. İstatistikler göstermiştir ki 40 yaşından sonra mamogafinin düzenli olarak yapılması meme kanserine erken tanı konulmasını sağlamakta ve kanserden ölüm riskini azaltmaktadır. 40 yaş öncesi mamografinin duyarlılığı daha az olduğu ve bu yaş öncesi meme kanseri daha az görüldüğü için mamografiye başlamak için kabul edilen yaş, genellikle 40’dır. Ancak birinci derece akrabasında erken yaşta meme kanseri görülen ya da genetik olarak brca-1 ve brca-2 değişiklikleri saptanmış kişilerde mamografi öne alınabilir.
Sizin de 40 yaşından beri yıllık olarak düzenli mamografi yaptırmanız takdir edilecek bir durum. Mamografiyi 1 yıl yerine 2 yılda bir öneren araştırıcılar vardır. Mamografide esas olarak meme dokusu içinde ortaya çıkan ‘mikrokalsifikasyon’ olarak adlandırılan küme yapmış minik kireçlenmeler aranır. Çünkü meme kanserinin mamografideki belirtisi kitleden çok bu kireçlenmelerdir. Zaman zaman kitlenin kendisi de görülebilir. Mamografide görülen her kireçlenme kanser belirtisi anlamına gelmez. Travma, yağ hücrelerinin ölümü gibi durumlar da meme dokusunda kireç oluşumuna neden olabilir. Dikkatli bir göz bunların kansere mi bağlı olduğunu yoksa iyi huylu mu olduğunu ayırt eder. Ayırt edilemeyen ya da meme kanserini düşündüren durumlarda biyopsi gerekir. Size 6 ay sonrası için mamografi önerildiğine göre kireçlenmelerin kötü huylu olmadığı, ama meme kanseri için küçük bir kuşku olduğu anlaşılıyor. Bu durumda ek tetkikler olarak meme ultrasonografisi ve meme MR’ı yapılıp 6 ay beklemeden tanı kesinleştirilebilir. Yine kuşku varsa hemen biyopsi yapılmalıdır.
Fibrokistler konusuna gelince bunlar iyi huylu içi sıvı dolu kistik yapılardır. Kansere dönüşme riski yoktur. Meme ultrasonografisi ile tanı konulması mümkün olmaktadır. Bazen büyüyerek ağrı yapabilir. Bunun dışında kötü bir etkisi genellikle yoktur.