Soru
23 yaşında bir bayanım. Kanımda trombositlerin düşük çıktığı söylendi. Sonra daha ileri tetkik yapılarak kan aletinin yanlış ölçtüğü, aslında trombositlerin normal olduğu bildirildi. Böyle bir durum olabilir mi? Trombosit nedir, düşük olması kansızlık demek midir? Bundan sonra ne yapmam gerekir?
Yanıt
Platelet olarak da isimlendirilen trombositler kanda bulunan üç hücre türünden biridir. En küçük kan hücresidir. Görevi kanın pıhtılaşmasını sağlamaktır. Kanamalarda pıhtılaşmayı sağlayıp kanamanın durması için ilk harekete geçen hücre grubu trombositlerdir. Bunun eksikliğinde deri ve iç organ yüzeylerinde kanamalı döküntüler olur. İleri vakalarda beyin kanaması bile görülebilir. Dolayısıyla çok önemli yaşamsal fonksiyonları olan yapılardır. Ancak bunun eksikliğini kansızlık olarak isimlendirmek doğru değildir. Kansızlık diğer bir hücre tipi olan alyuvarlardaki hemoglobinin düşüklüğüdür. Kanın diğer elemanı da lökosit olarak bilinen ve bağışıklık sisteminin temelini oluşturan, kişiyi infeksiyonlara karşı koruyan akyuvarlardır. Günümüzde kan elemanlarının düzeyine ‘Coulter’ denilen kan ölçme cihazlarında dakikalar içinde bakılabilir. Bunun için hastadan alınan kan, pıhtılaşmayı engelleyen madde içeren tüpe konulur. Tüpten alınan kan da cihazda okunur. Bazen trombositler tüpe konulan madde nedeniyle birbirinden tam ayrılamaz. Cihaz da bir araya gelen trombositleri okuyamaz. Akyuvar gibi değerlendirir. Hatta bu nedenle trombositlerinde bu tür yalancı düşüklük olan hastaların akyuvarları bir miktar yüksekmiş gibi görünebilir. Bu durumda yapılması gereken ‘periferik kan yayması’ dediğimiz yöntemi uygulamaktır. Bunda kan cama yayılır ve boyandıktan sonra mikroskopta bakılır. Kümeleşmiş trombositler görülürse kişide trombositlerin düşük olmadığı, durumunun normal olduğu anlaşılır.