Soru : Ben 32 yaşında bir bayanım. Sürekli demir kullandığım halde kansızlığım düzelmedi. Bunun sebebi nedir? Ne yapmam lazım?
Yanıt : Anemi olarak ta bilinen kansızlık birçok durumda görülebilir. Kansızlığı tek bir hastalık olarak değil, birçok hastalığın ortak sonucu olarak düşünmek gerekir. Bayanlarda en sık demir eksikliğine bağlı kansızlık görüldüğü için, yeterince araştırılmamış hastalara demir tedavisi verme alışkanlığı vardır. Demir alan bir hastada kan yükselmesi görülmüyorsa bunun üç nedeni olabilir. Birincisi kan kaybının devam etmesidir. Özellikle aşırı menstruasyonu olan bayanlarda kanama ile demir kaybı devam eder ve verilen demir ilacı yeterli olmaz.
Kansızlığın düzelmediği ikinci durum ağızdan alınan demirin sindirim sisteminden yeteri kadar kana geçmemesidir. Demir, süt ve çay gibi maddelerle birlikte alındığında emilimi bozulur. Bu nedenle aç karnına almak gerekir. Birlikte portakal suyu gibi C vitamini içeren maddeler alınırsa emilim artar. Hatta demir ile aynı anda C vitamini tabletleri de verilebilir. Aç karnına alınan demir bazen mide ve barsak rahatsızlığı yapabilir. Bu durumda et ile birlikte alınabilir. Et ile alınan demirin emilimi azalmaz, hatta artabilir. Tüm bunlara rağmen kansızlık düzelmiyorsa kişide emilim bozukluğu var demektir. Hem bu bozukluğu araştırmak, hem de demiri damar ya da kas içine vermek uygun olur. Ağız dışı alınan demirde bazı yan etkiler görülebildiğinden bunun mutlaka hekim kontrolüyle uygulanması gerekir.
Kansızlığın düzelmediği diğer bir durum ise hastanın anemisinin demir eksikliğine bağlı olmamasıdır. Bunun tanısı kolaydır. Serumda demir, demir bağlama kapasitesi ve ferritin düzeylerine bakılarak ayırıcı tanıya gidilir. Demir eksikliği ile en çok karışan durumlar, romatizmal rahatsızlıklar ve tüberküloz, brusella gibi kronik hastalıklar ile Akdeniz anemisi olarak ta bilinen talasemi taşıyıcılığıdır. Bu hastalıklarda demir vermek zararlı bile olabilir.