Soru
Babamda akciğer kanseri tespit edildi. Üçüncü evredeydi. Kemoterapi verildikten sonra ameliyat edildi. Tamamen düzeldi. Altı aydır sağlıklı bir şekilde hayatını sürdürüyor. Doktorlar babamın hastalığının çok büyük ihtimalle sigaraya bağlı olduğunu söylemişlerdi. Gerçekten de babam 45 yıl günde iki paket sigara içti. Tedavi sırasında bırakmıştı, ancak şimdi yeniden başladı. Hastalığın nüks etmesinden korkuyoruz. Ne der, ne tavsiye edersiniz?
Yanıt
Babanızdaki kanserin sigaraya bağlı olduğunu % 100 kesinlikle söylemek bilimsel olmasa da 45 yıl günde iki paket sigara içmiş bir kişide akciğer kanseri görülmesi şaşırtıcı değildir. Sigara yalnızca akciğer kanseri değil, baş-boyun kanserleri, yemek borusu, mide, pankreas, böbrek ve idrar torbası kanserleri için de bir risk faktörüdür. Babanızdaki kanserde de muhtemelen sigaranın kanseri kolaylaştırıcı etkisi olmuştur. Bu nedenle bundan sonraki dönemde sigara içmemesi gerekir. Akciğer kanseri geçiren kişilerde sigaranın yasaklanmasının en önemli nedeni, akciğerin daha önce sigaradan etkilenmiş ancak kanser olmamış bölgelerinde yeni kanserlerin oluşmasına meydan vermemek içindir. Üstelik bu kişilerde ikincil kanserler, yalnızca akciğerlerde değil, sigara dumanının etkilediği ağız, dil, gırtlak, yutak ve boyun bölgesinin diğer alanlarında da ortaya çıkabilir.
Günümüzde hemen herkes sigaranın kanser yapıcı özelliğini bilir, ancak bazı kişiler sigaradan bir türlü vazgeçemez. Araştırmalar göstermiş ki insanların sigarayla ilişkisi birbirine benzemiyor. Bunda en önemli nedenlerden biri sigara içindeki maddelere karşı doku reseptörlerinin kişiden kişiye değişiklik göstermesi. Buna göre insanları dört gruba ayırmak mümkün:
1. Sigaraya karşı tamamen ilgisiz olanlar.
2. Sigarayı hiçbir zaman aramayıp sigara buldukça içenler.
3. Sigaraya karşı alışkanlık geliştirip tiryaki olanlar.
4. Sigaraya aşırı tutkuyla bağlı olup onsuz yapamayanlar, bırakmakta zorlananlar.
Akciğer kanseri tanısı alıp tedavi için onkoloji kliniğine ilk kez gelen hastalara sigara içip içmediğini sorduğumuzda ironi yaparcasına “içmiyorum, bırakalı bir hafta oldu” yanıtını almak sık rastladığımız bir durum. Demek ki sigaranın da bırakılması mümkün olabiliyor. Önemli olan kanser olmadan önce bırakmak. Babanız gibi sigaraya çok bağımlı bir hastada sigarayı bıraktırmak için profesyonel yardım alınabilir. Hiçbir şekilde bırakamıyorsa sigara yerine ömür boyu nikotin bandı ya da sakızı kullanması daha uygun olur.