AĞIZDAN KAN GELMESİNİN NEDENLERİ
Soru
47 yaşındayım. İki gün önce öksürükle birlikte ağzımdan kan geldi. Kanama daha sonra bir kez daha tekrarladı. Çevremdekiler bunun akciğer kanserinin belirtisi olabileceğini söylediler. Çok korktum Gerçekten de böyle mi?
Yanıt
Anlattığınız durum tıpta hemoptizi olarak bilinir. Kalp ve akciğer sisteminin en yaygın semptomlarından biridir. Ağızdan gelen kanın farklı birçok nedeni vardır. Bu yüzden hemen kanser düşüncesiyle paniğe kapılmaya gerek yok. Kanama yalnızca alt solunum yolu ve akciğerlerden değil, burun, ağız, gırtlak, boğaz ve mideden de kaynaklanıyor olabilir. Mideden kaynaklanan kanamalar hematemez olarak bilinir ve yanlışlıkla hemoptizi sanılabilir. Sizdeki kanama öksürükle birlikte olduğundan solunum yollarından kaynaklanıyor görünüyor. Ancak yemek borusunda ortaya çıkan ve birden boğaza gelerek refleks olarak öksürüğe neden olan sindirim sistemi kanaması da akılda bulundurulmalıdır. Bu ayırımın iyi yapılması gerekir. Yemek borusu ve mideden kaynaklanan kanamalar genellikle mide ve oniki parmak bağırsağı ülserleri, karaciğer hastalığı ve alkolizme bağlı ortaya çıkar. Karaciğer hastalıklarına bağlı kanamaların en sık nedeni yemek borusundaki varislerdir.
Tüberküloz, yüzyıllar boyunca solunum sisteminden kaynaklanan kanamalarda en önemli etken olmuştur. Ancak hastalığın kontrol altına alınmasından sonra tüberküloza bağlı solunum sistemi kaynaklı kanamalar azalmıştır. Bunun yerine bronşların genişlemesi ve yapısının bozulduğu bronşiektaziler ve bronşların iltihabi hastalığı olan bronşitlere bağlı kanamalar daha ön plana geçmiştir. Pnömoni (zatürre) olarak bilinen akciğer enfeksiyonunda da kanama görülebilir.
Akciğer kanserlerinin kanama ile kendini ortaya koyması mümkün olmakla birlikte ilk sırada değildir. Kalp kapak hastalıklarından mitral darlığı da akciğer damarlarındaki basıncı artırarak kanamaya neden olabilir. İmmünolojik bozukluklardan olan lupus hastalığına bağlı pnömoni, sarkoidoz ve Behçet hastalığı da akciğer kanamasına yol açabilir.
Ağızdan gelen kanın orijini konusunda doğru karar verebilmek için ağız içi, dişler, diş eti, bademcikler ve boğaz bölgesinin titiz bir şekilde kontrol edilmesi gerekir. Bazı burun kanamaları, kanın geriye kaçıp ağızdan gelmesi sonucu kendini yanlışlıkla hemoptizi gibi gösterebilir. Bunun için mutlaka iyi bir burun muayenesi yapılmalıdır.
Tanıda, hemoptizi ile birlikte, ağrı, ateş, öksürük, balgam, yan ağrısı, nefes darlığı gibi belirtilerin olup olmaması çok yardımcıdır. Ayrıntılı bir fizik inceleme yapılmalı, akciğer grafisi, gerekirse akciğer tomografisi çekilmelidir. Akciğerlerden şüphelenilen ve nedeni tam tespit edilemeyen hastalarda bronkoskopi de yapılabilir.