Soru
Babamda ağrı kesicilerle azalmayan bel ağrısı vardı. Tomografi çekildi ve omurgada bir kitle tespit edildi. Kitleden alınan biyopsinin patolojik tanısı miyeloma olarak geldi. Bu ne anlama geliyor? Bundan sonra nasıl bir yol izlememizi tavsiye edersiniz?
Yanıt
Miyeloma ya da multipl miyeloma olarak bilinen hastalık, kemik iliğinde plazma hücreleri adı verilen yapıların kontrolsüz olarak çoğalması sonucu ortaya çıkan kötü huylu bir tümördür. Miyeloma tüm kanserlerin % 1’ini oluşturur. Kan ve kemik iliği kanserleri içinde sıklık bakımından lenf kanserinden sonra ikinci sırada gelir.
Miyeloma genellikle yaşlıların hastalığıdır. En sık olarak 60-65 yaş arasında gözlenmektedir. Son zamanlarda yapılan çalışmalar, hastalığın görülme oranının arttığını ve 55 yaş altında eskiye göre daha sık ortaya çıktığını göstermiştir.
Tedaviye başlamadan önce tümör yükü ve hastalığın yaygınlığı belirlenmelidir. Bazı insanlarda yaş ilerledikçe plazma hücrelerinin çoğalma hızı artabilmekte, ancak hücre çoğalması bir noktadan sonra ilerlemeden sabit kalabilmektedir. Bu kişilerde herhangi bir semptom yoktur ve tedavisiz izlemek yeterlidir. Ancak hücrelerin çoğalması her zaman böyle gitmez, zaman içinde tümör yükü artar. Tümör yükünün artmasıyla belirti ve bulgular da şiddetlenir. En sık görülen bulgular arasında tümöre bağlı yeniklik ve erimeler sayılabilir. Bunun dışında kansızlık ortaya çıkar. Kandaki kalsiyum düzeyi artar, böbrek fonksiyonlarında bozukluk oluşur. Tümörün büyümesi ve sinirlere bası yapması ve amiloid isimli maddenin birikmesi sonucu nörolojik bulgular gözlenebilir.
Miyeloma tedavisinin hematolog ya da onkologlar tarafından yapılması gerekir. Son yıllarda tedavide büyük gelişmeler olmuş ve klasik kemoterapi ilaçlarının yanısıra bortezomib denilen maddenin bulunmasıyla hastaların yaşam sürelerinde iyileşmeler sağlanmıştır. Tedavi hastanın yaşı ve genel durumuna göre farklı biçimlerde yürütülebilir. Kemoterapiyle hastanın iliğinin kanserden temizlendikten sonra ardı ardına toplanıp tekrar kendisine nakledilmesi, hatta başka kişilerden kemik iliği nakli yapılması da tedavi seçenekleri arasındadır. Kemik iliği nakli yapılan hastalara genellikle yüksek doz tedavi verilir. Özellikle genel durumu iyi ve görece genç hastalarda düşünülmelidir. Yaşlı ve genel durumu bozuk hastalarda ise standart kemoterapiler, kortizon türü ilaçlar ve bortezomib uygulanır.