Soru
Yıllardır kanser konusunda çalışmalar yapıldığını biliyoruz ama kanser hâlâ bir sorun. Çevremizde bir sürü insanın kanser olduğunu işitiyoruz. Mucize bir ilaç bulunup kanserin yok edilmesi ne zaman mümkün olacak? Bu konuda siz ne düşünüyorsunuz?
Yanıt
Bu soruya doğru yanıt verebilmek için kanserin ne olduğunu iyi anlamak gerekir. Bir kere kanser bir hastalık değil, bir hastalıklar grubudur. Vücutta ne kadar çoğalan hücre çeşidi varsa o kadar da kanser çeşidi var demektir. Bir organın hücreleri çoğalmıyorsa orada kanser görülmez. Örneğin kalpte kanser olmaz, çünkü kalp kası çoğalmaz. Öte yandan kanser oluşumu için hücrenin çoğalması tek başına yeterli değildir; bu çoğalmanın kontrolsüz olması gerekir. Bir hücrenin kontrolsüz çoğalması ise genetik yapısının bozulmasıyla başlar. Bu bozulma genellikle doğuştan gelen bir özellik değildir. Genetik yapı bozukluğu kanserojen maddelere uzun süre maruz kalmakla ortaya çıkar.
Hücrelerdeki bu genetik bozulma kanserler arasında farklılıklar gösterir, hatta aynı organın kanserlerinde bile kişiler arasında farklılık vardır. Bunun da ötesinde aynı kişinin tek bir organının kanser hücreleri de birbirinden farklıdır. Bu yüzden verdiğiniz tedavi kanserin bazı hücrelerini öldürdüğü halde bir kısmına etkili olmaz. Yani kanser çok heterojen bir hastalıktır. Bu nedenle tedavi verirken bir ilaç yerine birkaç ilaçtan oluşan bir kemoterapi kombinasyonu uygularız.
Kanser hücreleri çoğalmak için birçok mekanizma kullanmakta, tedaviye karşı değişik direnç mekanizmaları geliştirmektedir. O zaman bizim tedavilerimiz de tüm bu mekanizmaları bozacak türden olmalıdır. Genetik tedavi, antikor tedavileri, kemoterapiler, radyoterapi, cerrahi tedavi uygun zamanlarda kullanılması gereken yöntemlerdir. Kimi zaman birlikte kimi zaman tek tek uygulanırlar. Tedavilerle ilgili bir handikap da verdiğiniz ilaçların normal hücreleri etkilemesidir. Kanser hücresindeki mekanizmalar normal hücrelerdekinin abartılmış şeklidir. Dolayısıyla bu mekanizmaları ortadan kaldırmaya yönelik tedaviler bir miktar da çoğalmakta olan normal hücreleri öldürür. Yan etki dediğimiz olay budur. Sonuçta ileride kanser tedavisi tamamen mümkün olsa bile bu tek bir mucize ilaçla değil, farklı ilaç ve tedavi yöntemlerinin kullanılmasıyla mümkün olacaktır.
Not: Geçen haftaki yazının son paragrafının başlangıç kısmında eksik cümle nedeniyle anlam bozukluğu olmuştur. Paragrafın başlangıç kısmı şu şekilde olmalıdır:
Bazı acil durumlarda biyopsi almak için zaman olmayabilir, ya da biyopsi alınacak kitle uygun bölgede yerleşmemiş olabilir. Örneğin akciğerdeki bir kitlenin ana toplardamara bası yapması yüz ve boyunda kan akışını bozar, bu bölgelerde ödeme ve sonuçta nefes darlığına yol açar. Bu durumda biyopsi almak için yeterli zaman bulunamayabilir.