Soru
Babamda akciğer kanseri teşhis edildi. Kemoterapi alıyor. Biz çocuklarının bu hastalıktan korunması için ne yapmamız gerekir? Hangi vitaminleri almamızı tavsiye edersiniz?
Yanıt
Akciğer kanseri anne ve babadan çocuklara doğrudan geçen bir hastalık değildir. Ancak bazı insanlarda sigaranın zararlı etkileri daha fazla olmaktadır. Bunun nedeni bu kişilerdeki genetik farklılıktır. Yani doğrudan akciğer kanserine neden olan bir gen değil de, sigaranın kansere yol açabilen etkilerini artıran gen yapısının çocuklara geçme olasılığı mevcuttur. Bu nedenle herkesin, ama özellikle anne ya da babasında akciğer kanseri olan kişilerin bu olasılığı da dikkate alarak sigara kullanmamasında büyük yararlar vardır. Bazı kanserler için tarama programları vardır. Ancak akciğer kanserinin erken tanısı için rutin olarak kullanılan belli bir tarama testi yoktur. Akciğer grafisi çektirmenin tarama amacıyla yararlı olmadığı gösterilmiştir. Uzun süreli sigara içen, kronik akciğer hastalığı ve öksürük gibi yakınmaları olan risk altındaki kişilerde spiral tomografi kontrol amaçlı kullanılabilir.
Akciğer kanserinde sigara dışında asbest, silika, dizel dumanı, hava kirliliği ve krom, nikel, arsenik gibi metaller ve iyonize edici radyasyonun da rolü vardır. Özellikle yukarıda sayılan metallerin bulunduğu sanayide çalışan işçilerde akciğer kanseri riski artmıştır. Hele bu kişiler bir de sigara da içiyorlarsa risk daha da artmaktadır. Kanserden korunmada bu bilgileri de akılda bulundurmakta yarar vardır.
Bazı çalışmalarda daha çok meyve ve sebze tüketmenin akciğer kanserinden korunmada yararlı olduğu belirtilmişse de başka bazı araştırmalar bunun doğru olduğunu göstermemiştir. Yine de diğer bazı kanserlerden korunma gibi genel sağlık nedenleriyle sebze ve meyve tüketilmesi gerektiğini burada belirtmeliyim. Normal beslenen kişilerde dışarıdan kapsül ya da tablet şeklinde yapay vitamin alınmasını önermiyorum. Vitaminlerin gıdalarla alımıyla yapay alımı arasında sağlık açısından farklılık olduğu gösterilmiştir. Hatta bir çalışmada dışarıdan A vitamini alınması önceden ya da halihazırda sigara içen kişilerde akciğer kanseri sıklığını artırmıştır.