Soru
Ben 27 yaşındayım. Babamda kalın barsak kanseri tespit edildi. Bize kalın barsak kanserinden korunmak için bir tavsiyeniz olur mu?
Yanıt
Kolon kanserlerinin % 95’i çevresel faktörlerle yakın ilişkilidir. Ancak % 5’lik kısmı doğrudan kalıtsal geçişlidir. Kalıtsal olanlar daha genç yaşlarda görülür. Bunlar daha çok ailesel polipleri olan hastalarda ortaya çıkar.
Kalın barsak kanseri beslenme ve yaşam şekliyle yakın ilgisi olan bir kanser oluğu için kalıtsal olmayan % 95’lik kısmında, alınacak önlemlerle kanserden korunmak mümkündür. Hatta ailesinde yaygın polipleri ya da buna bağlı kanseri olan hastalarda bile erken yaşlarda kolonoskopi yaparak polipler tespit edilir ve genetik barsak hastalığı bulunursa kolonun tamamen çıkartılması suretiyle kanserden korunabilinir.
Kalın barsak kanserinden korunmak için posalı ve lifli gıdalarla beslenmek uygundur. Lif ve posa sağlayan gıdalar çoğunlukla sebze ve meyvelerdir. Kabuklarıyla yenilebilen meyveleri soymadan tüketmek en uygun yoldur. Ancak bu şekilde tüketilirken meyvenin dışında tarım ilacı kalıntısının olmadığından emin olmak gerekir. Yanlış ilaçlamalar meyve kabuklarında tarım ilacının birikmesine neden olabilir. Bu noktada tüketici bilincini geliştirmek kadar resmi makamların denetim ve önlemlerinin önemi büyüktür. Tahıllar kabuklarıyla, kepekli olarak tüketilirse posa oluşumu daha çok olur. Posalı yiyecekler barsak hareketini artırır ve böylece kalın barsak yüzeyinin zararlı maddelerle temasını azaltarak yarar sağlar. Hayvansal protein ve hayvansal yağ içeren gıda tüketiminin azaltılmasının da kanser riskini azalttığı gösterilmiştir.
Aşırı kilo kalın barsak kanseri için bir risk faktörüdür. Egzersiz hem kilo verdirerek, hem de vücut hormon dengesini düzenleyerek ve barsak hareketlerini artırmak suretiyle kanserden korunmaya yardımcı olur.
Sağlıklı kişilere 50 yaş üzerinde 3- 10 yıl arası sürelerle kolonoskopi önerilmektedir. Kolon kanserlerinin bir kısmı polip zemininde geliştiği için poliplerin kolonoskopi sırasında görülüp çıkarılması kanserden korunmada çok etkili bir yöntemdir.