Danıştay kahvehanelerde sigara yasağı uygulamasını anayasaya aykırı bulmuş ve yasanın iptali amacıyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuş.
Gazete haberlerine göre sigara içenlerin ve kahvehane sahiplerinin haklarını korumak amacıyla sigara içenler için özel alanların yapılmasının eşitlik ilkesine daha uygun olacağı düşünülmüş.
Sigaranın hemen herkes tarafından bilinen zararı akciğer kanseridir. Ancak çok bilinmeyen başka zararlarının da olduğunu hatırlatmakta yarar var: Baş ve boyun kanserleri, yemek borusu, pankreas, mesane, böbrek ve rahim ağzı kanserleri bunlar arasında sayılabilir. Bunun dışında kronik bronşit ve amfizem gibi kronik tıkayıcı akciğer hastalıkları ve kalp hastalıkları riski de sigara dumanıyla artmaktadır. Etkene maruz kalma ne denli uzarsa risk de o denli fazla olmaktadır.
Kahvehanelerde sigara içen kişiler için özel alanların yapılması bazı etik sorunları da beraberinde getiriyor: Bir kişinin yalnız iken sigara içmesiyle, birçok kişinin aynı anda sigara içmesi kişiye verilen zarar açısından aynı değildir. Birçok kişinin birlikte sigara içtiği kapalı bir ortam, tek başına sigara içmeye göre insanların birbirlerine fazladan zarar verdikleri bir yer olma özelliğindedir. Bir kişi evinde tek başına sigara içerken yalnızca kendi sigarasından çıkan dumana maruz kalmakta ve yalnızca kendi sağlığını riske atmaktadır. Oysa aynı anda birkaç kişi sigara içtiğinde pasif içicilikten dolayı kişiler fazladan birbirlerine de zarar vermektedirler. Kişilerin başkaları tarafından zarara uğratılması etik açıdan doğru değildir. Bir kişi bu zararı gönüllü olarak kabul ediyor bile olsa başkalarının zararına maruz bırakılmayı onaylamak kamunun kabul edeceği bir uygulama olmamalıdır. Yasa iptal edilir ve sigara içenler için ayrı mekânlar oluşturulması kabul edilirse insanların başkaları tarafından -kişinin rızası olsun ya da olmasın- zarara uğratılması hukuksal güvence altına alınacaktır.
Burada en önemli sorun çalışanların haklarıdır. Çalışan, sigara içmeyen bir kişiyse sürekli dumana maruz kalacağı için sağlığı tehdit altında olacaktır. Bu apaçık bir hak ihlalidir. Bu durumda bu yerlere sigara içen kişilerin alınması gereği akla gelebilir. Ancak bu da etik açıdan sonucu değiştirmez. Çalışan kişiler, çalışma sırasında işin gereği daha az sigara içme eğilimindedirler. Oysa bu, onlar için gerçek bir avantaja dönüşmeyecektir. Çünkü sigara içmedikleri zamanda bile müşterilerin sigara dumanından zarar göreceklerdir. Üstelik çalışanlar uzunca bir süre kapalı ortamda kalacakları için dumana maruz kalma diğer müşterilere göre daha fazla olacaktır. Tüm bu nedenlerle sigara içen müşteriler çalışana fazladan sağlık zararı yüklediklerinden çalışanın sağlık hakkını ihlal etmiş olacaklardır.
Bugün sigara içenlerin bile kapalı ortamdaki dumandan rahatsız oldukları ve birçoğunun kapalı mekânlarda sigara yasağından yana oldukları bilinmektedir.
Kişilerin haklarını korumak anayasal güvence altındadır. Sağlıklarının başkaları tarafından tehdit edilmesinin önlenmesi de anayasal bir haktır. Günümüzde sigara dumanının çevreye doğrudan zarar verdiği tartışmasız kabul edilen bir gerçek olduğuna göre sigara içenlerin eşitliği adına bu maddenin topluluklar içinde kullanılması savunulamaz. Eşitlik, zarar pahasına savunulmamalıdır. Kahvehane sahiplerinin haklarını düşünerek yasayı iptal ettiğinizde de, kişilere zarar verilerek yapılan ticareti güvence altına almış oluyorsunuz. Kamunun çıkarını gözeten bir anlayış değildir bu.
Sigara yasağının uygulandığı ülkelerde sigara içme oranlarının düştüğü bilinen bir gerçektir. Yapılan güzel işlerden biri olan tütün ürünleri yasası genç nesillerin sigaraya başlamasını önlemeye yönelik bir işlev de görmekteydi üstelik. Anadolu’da sigara yasağının şimdiden delindiği bilinmektedir. Bunu önlemenin yollarını düşünmemiz gerekirken, tam aksine yasayı iptal ederseniz ne yazık ki yine dumanaltı günlere dönüyoruz demektir.
Tıbbi gerçekler bu denli açık ve ortada iken tütün ürünleriyle ilgili yasanın bu haliyle sürdürülmesi bilimsel, dolayısıyla rasyonel bir yaklaşımdır. Hukukun da bilimsel bilginin ışığında karar vermesi en doğru çözümdür.