“İŞTAHIM İYİ AMA KİLO KAYBIM VAR”
Soru
Bu zamana kadar çok sağlıklı bir kişiydim. Ancak son birkaç aydır kilo kaybediyorum. İştahım yerinde olduğu ve kendimce yeterli gıda aldığım halde kilo kaybım devam ediyor. Bunun sebebi kanser olabilir mi? Nasıl bir yol izlememi tavsiye edersiniz?
Yanıt
Sizin gibi iştahı yerinde olan bir insanda kilo kaybı varsa akla ilk olarak kanser gelmemelidir. Kilo kaybı olan bir kanser hastasında bu belirtinin yanı sıra başka şikayetlerin olması beklenir. Bunlar arasında halsizlik, kolay yorulma gibi belirtileri sayabiliriz. Bu konuda bilgi vermediğiniz için yorum yapmak zor.
İştahın artmış olduğu halde kilo kaybının tipik olarak görüldüğü iki hastalık vardır: Bunlardan birincisi hipertiroidi, diğeri şeker hastalığıdır (diabetes mellitus). Hipertiroidi, tiroid bezinin fazla çalışması sonucu vücut metabolizma hızının artmasına neden olarak kilo kaybına yol açar. Metabolizma hızının artması; taşikardi, çarpıntı, kan basıncında artış, ellerde ince tremor gibi şikayetlere neden olur. Bu hastalıkta tiroid bezinde büyüme olabilir. Basit bir kan testiyle tanı koymak mümkündür. Tiroid stimule edici hormon (TSH) düzeyine bakılır, azaldığı tespit edilirse tanı konmuş olur.
Şeker hastalığı tanısı koymak da zor değildir. Çok yeme ve su içme isteği olup çok idrara giden insanlarda ilk düşünülmesi gereken şeker hastalığıdır. Açlık ve tokluk kan şekerine bakılarak tanı konulabilir. Gerektiği durumda glikoz tolerans testi denilen şeker yükleme testi ve son üç ayın şeker ortalamasını veren hemoglobin A1c düzeyi araştırılır.
Yapılan bir çalışmada kilo kaybının en sık görülen nedeni psikolojik durumlar olarak tespit edilmiştir. Bu kişilerde iştah ve gıda alımı azalmıştır. Mide, bağırsak hastalıkları gıda emilim bozukluğu yaparak kilo kaybına yol açabilir. Böyle bir durumda kilo kaybına eşlik eden karın ağrısı, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, gaz, şişkinlik, bulantı ve kusma gibi şikayetler de bulunur. Kronik enfeksiyonlar, bizatihi ateş de metabolizma hızını artırarak kilo kaybı yapabilir. Kalp ve karaciğer hastalıklarında da kilo kaybı olabilir.
Kilo kaybı olan bir kimsenin ilk başvurması gereken yer Onkoloji Bölümü değil, Aile Hekimliği ya da İç Hastalıkları Kliniği olmalıdır. Burada sistematik olarak kilo kaybına neden olan hastalıklar araştırılır. Hastanın yaşına, kilo kaybının süresine ve eşlik eden bulgulara göre en sık görülen hastalıklardan daha az görülen hastalıklara doğru araştırmalar yapılır. Bu araştırmaları yaparken hastayı en az rahatsız edecek incelemeler öne alınır.