Soru Cevap 197

KRONİK KABIZLIĞIN BİRÇOK FARKLI NEDENİ VARDIR

Soru
41 yaşındayım. Birkaç aydır kabızlık problemim var. Bunun için çeşitli ilaçlar kullandım ama bir fayda bulamadım. Bir yakınım kanserde de buna benzer şikayetler olduğunu söyledi. Kabızlığın nedeni kanser olabilir mi? Bunun için nasıl bir araştırmaya girmemi tavsiye edersiniz?

Yanıt
Kabızlık, zor ya da seyrek dışkılama anlamına gelir. Dışkılama alışkanlığı kişiden kişiye değişiklik gösterir. İnsan vücudunda dışkılama kadar değişken ve dış etkenlere bağlı bir başka fonksiyon neredeyse yoktur. Kimi insan vardır günde üç kez dışkılama ihtiyacı duyarken kimisi üç günde bir böyle bir ihtiyaç duyabilir. Kabızlıktan söz edebilmek için kişinin bu alışkanlığında azalma yönünde bir değişikliğin olduğunu göstermek gerekir.

Kabızlık, en çok sindirim sistemi sorunlarında oluşmakla birlikte bağırsak hareketlerini etkileyen birçok hastalıkta görülebilir. Bu yüzden süregiden bir kabızlıkta karar vermeden önce kabızlık yapan durumların sistemli olarak araştırılması gerekir.

Kronik kabızlık sıklıkla bağırsakları ilgilendiren sinirsel nedenlerden kaynaklanmaktadır. Bunlar arasında irritabl kolon sendromu, inaktif kolon ve megakolon sayılabilir. İrritabl kolonda bağırsakların sinirsel duyarlılığı artmıştır. İshal ve kabızlık atakları birbirini izler. En sık görülen mide-bağırsak rahatsızlığı olarak kabul edebiliriz. İnaktif kolon denilen hastalık yaşlı ya da hasta olup, özellikle devamlı yatmak zorunda olan kimselerde görülür. Bağırsağın boşalmasını gerektiren uyaranlara yeterli yanıtın olmaması nedeniyle gelişir. Çeşitli ilaçlar da bu duruma yol açabilir. Megakolonda barsağın bir kısmında sinir hücreleri yoktur ve bu kısım kasılı olarak kalır. Bunun üstündeki kalın bağırsak kısmı normal olup bağırsak içeriği birikerek genişler.

Çoğu insan her gün dışkılama yapılmasının normal sağlık gereği olması şeklinde yanlış bir inanışa sahiptir. Bu da laksatif ilaçların kullanılmasına ve sonuçta bu ilaçlara bağımlı bir kabızlık durumunun gelişmesine yol açmaktadır.
Kalın bağırsak kanseri bağırsak geçişini kısıtlayarak kabızlığa neden olabilir. İçeriğin birikerek basınç oluşturması kabızlığın arkasından ishal atağına yol açabilir.

Kabızlıkta bağırsak nedenleri kadar sistemik hastalıkları da akla getirmekte yarar vardır. Bunlar arasında ağır enfeksiyonlar, tiroid hormonunun az çalışması demek olan hipotiroidi, kanda kalsiyum elementinin fazlalığı olan hiperkalsemi, üremi, Parkinson hastalığı ve bir enzim metabolizması bozukluğu olan porfiri hastalığı sayılabilir.

Nedeni tespit edilemeyen, özellikle kanserden şüphe edilen kronik kabızlıklarda kolonoskopi yapılmalıdır.