Soru
Annem 7 yıl önce meme kanseri nedeniyle tedavi olmuş ve tamamen düzelmişti. Şu ana kadar her şey normaldi. İlk teşhisten 5 yıl geçtiği için kontrollere sadece yılda bir kez gidiyordu. Son kontrolde karaciğerde üç tane nodül bulundu. Doktorlar meme kanserinin karaciğere sıçradığını söylediler. Kemoterapi önerildi. Benim sorum şu: Bu kadar yıl sonra böyle bir şey olabilir mi? Nasıl bir yol izlememizi tavsiye edersiniz?
Yanıt
Meme kanserinde metastazlar en sık ikinci yılda görülür. Bundan sonra zaman geçtikçe metastaz yapma ihtimali azalır. 5 yıldan sonra metastaz ihtimali çok daha azalsa da sıfırlamaz.
Annenizde tedaviden sonra 7 yıl geçtiği için karaciğerdeki nodüllerin meme kanserine bağlı olup olmadığının biyopsi ile teyit edilmesi gerekir. Bunun için karaciğerdeki lezyonlardan en uygun olanından iğne biyopsisi yapılmasını öneririm. Bu sayede nodülün tabiatı hakkında daha ayrıntılı bilgi edinilmiş olur. Nodülün iyi ya da kötü huylu olup olmadığı anlaşılır. Kötü huylu ise bunun meme kanseri mi, başka bir organ kanserinin metastazı mı, yoksa karaciğerin orijinal tümörü mü olduğu saptanmalıdır.
Biyopsi meme kanseri ile uyumlu gelmişse alınan kanser dokusunun östrojen hormonuna ve antikora duyarlı olup olmadığı araştırılmalıdır. Bunun için östrojen, progesteron ve epidermal büyüme faktörü reseptörlerine bakılır. Bu şunun için önemlidir. Hormona duyarlılık varsa ilk basamakta östrojeni baskılayan ve ağızdan hap olarak alınan ilaçlar verilebilir. Antikor duyarlılığında da trastuzumab etken maddeli ilaç kullanılabilir. Bazen antikor ve hormonu baskılayan ilaçlar birlikte verilebilmektedir. Bunların yan etkileri kemoterapiye göre daha azdır, alınmaları kolaydır ve kemoterapiye kadar hastaya uzunca bir zaman kazandırırlar.
Tedavi sırasında annenizin genel kontrollerini üç ayda bir yaptırmanızı öneririm. Bu kontrollerde fiziksel muayenenin yanı sıra görüntüleme incelemelerine başvurulur. Hormon baskılayıcı ilaçlara, tedaviye yanıt alındığı sürece devam edilmelidir.
Ancak annenizin şu anda karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma var, genel durumu iyi değil ve tedavi acil durum gerektiriyorsa ilk seçenek kemoterapi olmalıdır. Durumu düzeldikten sonra her zaman için östrojen baskılayıcı ilaçlara dönme olanağı vardır.