Soru
Babam 69 yaşında. Akciğer kanseri teşhis edildi. Hastalık karaciğerde iki yere sıçrama yapmış. Doktorlar kemoterapi yapılmasını önerdiler. Bu yaştaki bir insana kemoterapi verilebilir mi? Ameliyat edilemez mi? Siz ne önerirdiniz?
Yanıt
Akciğer kanserleri, hücre tipine göre iki ana gruba ayrılır:
1- Küçük hücreli akciğer kanserleri
2- Küçük hücreli dışı akciğer kanserleri.
Akciğer kanserlerinin % 15’i küçük hücrelidir. Geri kalan % 85’lik büyük kısım, küçük hücreli dışı akciğer kanserlerini oluşturur. Babanızdaki kanserin tipini yazmamışsınız. Bu iki tip birbirinden farklı yöntem ve ilaçlarla tedavi edilirler.
Küçük hücreli akciğer kanserlerinde, çok erken evredeki bazı istisnalar dışında cerrahi tedavi yapılmaz. Erken evrede kemoterapi ve radyoterapi verilir. Babanızda hastalık karaciğere yayıldığından yalnızca kemoterapi vermek gerekir. Kemoterapi için yaştan çok hastanın kalp, karaciğer ve böbrekler gibi yaşamsal organlarının durumu önemlidir. Bu organlarda önemli bir sorun yoksa ben de kemoterapi öneririm. Damardan kemoterapiyi kaldıramayacağı düşünülürse ağızdan kullanılan etoposid isimli kemoterapi hapı da verilebilir.
Babanızdaki akciğer kanseri küçük hücreli dışı ise yaklaşım biraz daha farklı olmalıdır. Erken evre kanserlerde cerrahi yapılır. Uzak metastaz yapmamış, ancak etraf lenf nodlarına yayılmış üçüncü evre kanserlerde ya radyoterapi ve kemoterapi birlikte verilir ya da kemoterapiyle birlikte cerrahi uygulanır. Babanızdaki kanser karaciğere yayıldığı için dördüncü evrede kabul edilir. Bu durumda cerrahinin yeri yoktur. Tedavi kemoterapi olmalıdır. Kemoterapi kararı için yine diğer kanserlerde olduğu gibi yaştan çok, genel duruma ve organların fonksiyonlarına bakarak karar verilmelidir.
Günümüzde kemoterapi alamayacağı düşünülen küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinde hedefe yönelik tedaviler de uygulanabilmektedir. Bunun için biyopsiyle alınan kanser dokusunda genetik ve patolojik inceleme ile EGFR mutasyonuna bakılır. Mutasyon tespit edilirse erlotinib denilen hedefe yönelik tedavi ilacı kullanılmalıdır. Bu ilaç ağızdan alınır. Yan etkileri kemoterapiye göre daha azdır.