Soru
Kız kardeşimde vücutta iki yıldır zaman zaman olup kaybolan birkaç santimetre çapında morluklar var. Bunlar herhangibir yere çarpma olmaksızın da görülebiliyor. Çevremizdekiler kan kanseri olabileceğini söyledi. Çok tedirginiz. Bu konuda sizin görüşünüz nedir?
Yanıt
Kanda üç çeşit hücre vardır. Alyuvarlar, akyuvarlar ve trombositler. Trombositler vücudu kanamalara karşı koruyan ve pıhtılaşma sürecinde ilk harekete geçen hücrelerdir. Vücudumuzda bir kesi oluştuğunda bir araya gelerek kanamayı önlemeye çalışırlar. Trombositlerin sayıca azlığı ya da işlev bozukluklarında herhangibir travma olmadan deri içine küçük kanamalar olur. Bunlar genellikle toplu iğne başı büyüklüğünde kırmızı, mor renkteki döküntülerdir. Bazen de sizin belirttiğiniz gibi daha geniş olarak oluşabilir. İç organların yüzeylerinde de bu tür kanamalar görülebilir. Damar yapısı bozukluğu olan durumlarda da trombositler normal olsa bile deri içine kanamalar görülebilir.
Vücutta bu tür morluklar olduğunda basit bir kan testiyle trombositlerin sayıca azalıp azalmadığı kontrol edilir. Azalmış ise bunun çok çeşitli nedenleri olabilir. Bunlar arasında ilaçlar, vücutta oluşan antikorlar, romatizmal ve bağ dokusu hastalıkları sayılabilir. Nedenini bulmak için daha ileri tetkikler gerekir. Kan kanserlerinde de trombositler azalabilir, ama bu çoğunlukla tek bulgu değildir; diğer kan hücrelerinde de anormallikler görülür. Ayrıca bununla ilgili olarak bir hususu daha belirtmekte yarar var. Kan kanseri başka hiçbir belirti vermeden genellikle 2 yıl sürmez.
Trombosit sayısı normal ise kanamaların nedeni ya damar yapısı bozukluğundan ya da trombosit işlev bozukluğundan kaynaklanıyor demektir. Genç, açık tenli bayanlarda, belirttiğiniz türdeki morlukları sıkça görüyoruz. Bunlar, genellikle nedeni tam tespit edilemeyen trombosit işlev bozukluklarına bağlıdır. Aspirin gibi bazı ilaçlar da bu duruma yol açabilir. İlaca bağlı ise ilaç kesilebilir. Bu tür morlukların genellikle yaşamsal bir riski yoktur. Estetik kaygılar dışında hastaya bir zararı olmaz.