Soru
Babamı 41 yaşında mide kanserinden kaybettik. Bu hastalık kalıtsal mı? Çocukları olarak bizlerin mide kanserinden korunmak için ne gibi tedbirler alması gerekiyor?
Yanıt
Mide kanseri dünyada en sık görülen kanserlerden biridir. Kanserler arasında ne yazık ki ikinci sırada ölüm nedenidir. Ülkemizde de özellikle doğu bölgelerimize doğru gidildiğinde sıklığı artmaktadır. Mide kanserlerinin % 90 gibi büyük bölümünün nedenini çevresel faktörler oluşturmaktadır. % 10 gibi küçük bir kısmında genetik faktörler etkilidir. Mide, gıdaların doğrudan etkili olduğu bir organ olduğu için bu organın kanserlerinde yanlış ve kötü beslenmenin rolü büyüktür. Özellikle tütsülenmiş yiyecekler, mangalda pişirilerek is altında kalmış ve yanmış gıdalar mide kanseri için risk faktörleridir. Turşu, salamura gibi aşırı tuzlu gıdalar da risk oluşturan yiyecekler arasındadır. A ve C vitaminin eksik alınmasının nedeni olan az meyve ve sebze tüketiminde mide kanseri daha sık görülmektedir.
Gelişmiş ülkelerde tarihsel süreç içinde mide kanseri giderek azalmıştır. Bunun en önemli nedeni olarak buzdolabının keşfi ileri sürülmektedir. Çünkü buzdolabının insan hayatına girmesiyle yiyeceklerin daha hijyenik tüketilmesi mümkün olmuştur.
Birçok organ için risk olan sigara, mide kanseri için de risk oluşturmaktadır. Önlem alınmadan çalışan kömür işçilerinde de mide kanseri görülme sıklığı artmaktadır. Midede yerleşen bir bakteri olan Helicobacter pylori de mide kanseri nedenleri arasında yer almaktadır. Mide asit ve gıdalarının yemek borusuna kaçması olan reflü hastalarında özellikle mide üst kısım kanserleri daha sık oluşmaktadır.
Mide kanseri yaşla birlikte artmaktadır. Genetik geçişli olanlarda daha erken yaşlarda görülebilmektedir. Aile yükü olan kimselerin üst endoskopi yaptırarak, gereken durumda biyopsi aldırması, Helicobacter pylori mikrobu varsa bunun için antibiyotik kullanması, reflü oluşmuşsa tedavi ettirmesi ve yaşam biçimini sağlıklı yönde değiştirmesi gerekir. Yiyeceklerin çiğ ya da haşlanmış, buharda pişirilmiş ve yanmadan ızgara yapılmış olarak tüketilmesi sağlık için daha uygundur. Kızartma yaparken sıvı yağların tekrarlayarak kullanılması, içinde zararlı maddeler oluştuğu için mahsurludur.